2022-nji ýylyň 22-nji noýabrynda Birleşen Arap Emirliklerine resmi saparynyň ikinji gününiň çäklerinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow «Türkmenistan — BAE» işewürlik maslahatynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy.
Ozal habar berlişi ýaly, düýn dostlukly ýurduň paýtagtynda ýokary derejedäki türkmen-emirlikler gepleşikleri geçirildi.Onuň barşynda iki döwletiň we olaryň doganlyk halklarynyň däp bolan dostlukly gatnaşyklara ygrarlydygy hem-de taraplaryň özara bähbitlilik, deňhukuklylyk esasynda köpugurly hyzmatdaşlygy giňeltmäge taýýardygy tassyklanyldy.
Bar bolan ägirt uly kuwwaty we özara bähbitleri nazara almak bilen, ýokary derejedäki duşuşygyň netijeleri boýunça gol çekilen resminamalaryň uly toplumy ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmäge täze itergi berer.Bu resminamalar döwletara gatnaşyklaryň kadalaşdyryjy hukuk binýadynyň üstüni ýetirdi.
Şeýle hem şol gün hormatly Prezidentimiz Birleşen Arap Emirlikleriniň wise-prezidenti, Premýer-ministri, goranmak ministri, Dubaý emirliginiň häkimi Şeýh Mohammed bin Raşid Al Maktum hem-de BAE-niň Premýer-ministriniň orunbasary, Prezidentiň iş dolandyryş ministri Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan bilen ikitaraplaýyn duşuşyklary geçirdi. Duşuşyklarda esasy ugurlaryň ählisi boýunça özara hyzmatdaşlygyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.
Mälim bolşy ýaly, Ýakyn Gündogaryň döwletleri, ilkinji nobatda, arap dünýäsiniň abraýly hem-de ykdysady taýdan ösen ýurdy bolan Birleşen Arap Emirlikleri bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmek Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar.
Türkmenistanyň we BAE-niň pudaklaýyn ministrlikleriniň, maliýe, işewür toparlarynyň wekilleriniň arasynda yzygiderli geçirilýän gepleşikler ýola goýlan netijeli hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine özara gyzyklanmanyň ýylsaýyn artýandygyna şaýatlyk edýär. Şol hyzmatdaşlyk bilelikdäki möhüm taslamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi bilen berkidildi.
Şu gün geçirilen işewürlik maslahaty hem deňhukuklylyk, özara hormat goýmak esasynda guralan söwda-ykdysady, maýa goýum hyzmatdaşlygyny hemmetaraplaýyn ösdürmäge gönükdirilendir. Maslahatyň barşynda açylýan mümkinçilikleri we bilelikdäki üstünlikli işiň köpýyllyk tejribesini nazara alyp, bütin dünýäde meşhur kompaniýalar bilen işewürlik gatnaşyklaryny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga çemeleşmeler anyklaşdyryldy.
...Irden hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň awtoulag kerweni dostlukly ýurduň işewürleri bilen duşuşygyň geçirilýän ýerine — kaşaň «St.Regis Abu Dhabi» myhmanhanasyna tarap ugrady. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy Birleşen Arap Emirlikleriniň daşary söwda boýunça döwlet ministri Tani bin Ahmed Al Zeýudi we BAE-niň Söwda-senagat edaralary federasiýasynyň başlygy Abdulla Al Mazrui mähirli garşylaýarlar.
Myhmanhananyň eýwanynda ýaýbaňlandyrylan, Türkmenistanda öndürilen dürli görnüşli önümleriň sergisi işewürlik maslahatyna gatnaşyjylarda uly gyzyklanma döretdi.Telekeçi zenanlar halkymyzyň buýsanjy we bahasyna ýetip bolmajak medeni gymmatlygy hasaplanýan ajaýyp türkmen halylaryny, gadymy döwrüň we häzirki zamanyň ruhuny özünde jemleýän dürli haly önümlerini görkezdiler.
Bu ýerdäki ýurdumyzyň ýokary tehnologiýaly, eksport ugurly dokma önümleri köpdürlüligi bilen haýran galdyrýar.Häzirki wagtda meşhur kärhanalaryň we beýlekileriň «Merw», «Wada», «Ýeňiş», «Mäne» ýaly haryt nyşanly ekologik taýdan arassa pagtadan öndürýän önümleri diňe bir Türkmenistanda däl, eýsem, ýakyndaky we alysdaky ýurtlarda hem meşhurlyga eýe bolup, uly islegden peýdalanýar.
Soňky ýyllarda döwletimiz «Türkmenistanda öndürildi» diýen ýazgyly önümleri daşarky bazarlarda işjeň ilerletmek üçin netijeli çäreleri durmuşa geçirýär.Türkmenistan bäsdeşlige ukyply milli ykdysadyýeti döretmek we bazar gatnaşyklaryny ösdürmek ugruna eýerip, telekeçilik işjeňligini, ýurdumyzyň işewür toparlarynyň işjeňligini hemmetaraplaýyn höweslendirýär, kiçi we orta telekeçiligi sazlaşykly hem-de netijeli ösdürmek, hususy başlangyçlary goldamak üçin oňaýly hukuk, ykdysady, maliýe, durmuş şertlerini döredýär.
Ýokary hilli, bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmekde, azyk bolçulygyny üpjün etmekde, senagat kärhanalaryny gurmakda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalaryna möhüm orun degişlidir. Ýurdumyzyň azyk senagatynyň dürli görnüşli önümleri — miweli içgiler, süýji-köke önümleri we beýlekiler ilat arasynda uly islegden peýdalanýar. Bu önümler hem sergide giňden görkezildi.
Türkmenistanda ilkinjileriň biri bolup asma petikleriň önümçiligini ýola goýan «Ak bulut» hojalyk jemgyýeti sergide özboluşly diwarlygyny hödürledi.Hojalyk jemgyýetiniň ýokary hilli, ekologik taýdan arassa önümleri diňe bir ýurdumyzyň däl, eýsem, daşary ýurtlaryň hem sarp edijileriniň uly islegine eýe boldy.
Geljekde bu kärhana «akylly» petikleriň we diwar plitalarynyň önümçiligini ýola goýmagy meýilleşdirýär.Bu önümleri taýýarlamak üçin tehnologiýalar ulgamyndaky iň täze işläp taýýarlamalar ornaşdyrylar.
Şeýlelikde, türkmen telekeçileri döwletiň uly goldawyndan ruhlanyp, işiň täze ulgamlaryny, şol sanda elektron senagaty hem özleşdirýärler.Mysal üçin, ýurdumyzda meşhurlyga eýe bolan «Aýdyň gijeler» hojalyk jemgyýetiniň önümleri ýerleşdirilen diwarlyk serginiň buýsanjyna öwrüldi.
Bu hojalyk jemgyýeti öňdebaryjy kompaniýalar bilen hyzmatdaşlygy ýola goýup, elektron enjamlary öndürmek ulgamynda dünýäniň öňdebaryjy tejribesini öwrendi we daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň, şol sanda kompýuterleriň, monobloklaryň, smartfonlaryň, routerleriň, smart-telewizorlaryň, sowadyjylaryň we beýlekileriň önümçiligini ýola goýdy.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy dabaralar otagynda Birleşen Arap Emirlikleriniň öňdebaryjy kompaniýalarynyň köp sanly wekilleri, ýurdumyzyň Hökümet wekiliýetiniň we işewür toparlarynyň agzalary şowhunly el çarpyşmalar bilen garşyladylar.
BAE-niň Söwda-senagat edaralary federasiýasynyň başlygy Abdulla Al Mazrui duşuşygy açyp, belent mertebeli türkmen myhmanyny tüýs ýürekden mübärekläp, dünýäniň okgunly ösýän ýurtlarynyň biriniň Baştutany bilen duşuşmagyň özi we ýygnananlaryň ählisi üçin uly hormatdygyny nygtady.
Bellenilişi ýaly, Birleşen Arap Emirlikleriniň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan Türkmenistan bilen döwletara gatnaşyklary ösdürmäge, şol sanda deňhukuklylyk, özara bähbitlilik, uzak möhletleýinlik esasynda guralýan söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga aýratyn ähmiýet berýär.
Türkmenistanyň çäk taýdan amatly ýerleşmegi hem-de ýurtda oňaýly maýa goýum ýagdaýynyň döredilmegi däp bolan gatnaşyklary giňeltmäge uly gyzyklanma bildirýän BAE-niň işewür toparlarynyň wekillerini özüne çekýär. Nygtalyşy ýaly, Birleşen Arap Emirliklerinde Türkmenistanyň oňyn özgertmeler ýolunda gazanýan üstünliklerini ruhubelentlik bilen kabul edýärler hem-de doganlyk türkmen halkynyň ägirt uly üstünliklerine tüýs ýürekden guwanýarlar.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygyny işjeň goldaýandygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, Abdulla Al Mazrui belent mertebeli myhmana giň gerimli asylly işinde täze üstünlikleri, ähli türkmen halkyna bolsa abadançylyk we rowaçlyk arzuw etdi.
Soňra hormatly Prezidentimize söz berildi.
Döwlet Baştutanymyz dostlukly ýurduň iri kompaniýalarynyň ýolbaşçylaryny mübärekläp, 2012-nji ýylda döredilen Türkmenistanyň we Birleşen Arap Emirlikleriniň arasynda Hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki komitetiň, şeýle-de Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasy bilen BAE-niň Söwda-senagat edaralarynyň federasiýasynyň arasyndaky işewürlik geňeşiniň hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň oňyn görnüşleri bolup durýandygyny nygtady.
Birleşen Arap Emirliklerini, onuň işewürler toparlaryny biz geljegi uly hyzmatdaşlarymyz hökmünde görýäris.Häzirki döwürde Türkmenistanyň we BAE-niň gatnaşyklaryny täze derejä çykarmak üçin ähli mümkinçilikler bar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýratyn belledi.
Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň nebit pudagynda «Dragon Oil» kompaniýasynyň üstünlikli işläp gelýändigini aýdyp, BAE-niň beýleki kompaniýalaryny hem ýurdumyzyň energetika pudagyny, gazhimiýa senagatyny ösdürmäge işjeň gatnaşmaga çagyrdy.
Bellenilişi ýaly, ulag ulgamynda hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin uly mümkinçilikler bar.Soňky ýyllaryň dowamynda ýurdumyzda köpugurly ulag ulgamyny kemala getirmek boýunça işler amala aşyrylýar, hususan-da, deňiz ulag ulgamynyň düzümi giňeldilýär, täze awtomobil, howa, demir ýol ulag merkezleriniň we geçelgeleriniň gurluşygy giň gerimde alnyp barylýar.
Türkmenistanyň Hökümeti bilen Abu-Dabiniň ösüş gaznasynyň arasynda Balkan welaýatynyň Jebel şäherinde Halkara howa menziliniň toplumynyň gurluşygynyň taslamasyny maliýeleşdirmek hakyndaky karz ylalaşygyna 2021-nji ýylda gol çekilmegine ýokary baha berýäris.
Biz ýurdumyzda ulag-üpjünçilik ulgamlarynyň beýleki taslamalaryna hem BAE-den hyzmatdaşlary çekmäge taýýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy.
Bellenilişi ýaly, 2018-nji ýylda Hazaryň kenarynda Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň gurluşygy tamamlandy.Häzirki döwürde ol kuwwatly, köpugurly deňiz menzili bolup durýar.Türkmenbaşy Halkara deňiz porty özüniň häzirki derejesinde Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça halkara ähmiýetli örän iri ulag merkezleriniň biri bolup durýar diýsek, ulaldyp aýtdygymyz bolmaz.
Türkmenbaşy portunyň Birleşen Arap Emirlikleriniň çäklerindäki portlar bilen logistik baglanyşygynyň ýola goýulmagynyň bu maksada doly laýyk gelýändigine, BAE-niň portlary dolandyrmaga we logistik hyzmatlara ýöriteleşdirilen kompaniýalary üçin özüne çekiji taslama bolup biljekdigine ynanýaryn diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.
Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow himiýa senagatynda kooperasiýanyň ýola goýulmagyna uly ähmiýet berilýändigini belläp, Türkmenistanyň Hökümeti bilen Abu-Dabiniň ösüş gaznasynyň arasynda Türkmenabat şäherinde garyşyk mineral dökünlerini öndürýän himiýa zawodynyň gurluşygyny maliýeleşdirmek hakynda karz ylalaşygyna gol çekilendigini ýatlatdy we onuň öz doly netijesini berjekdigine, geljegi uly bu pudakda gatnaşyklaryň geriminiň giňeldiljekdigine ynam bildirdi.
Türkmenistan ägirt uly nebitgaz serişdelerine eýe bolan ýurt bolmak bilen bir hatarda, «ýaşyl» energetikany hem ösdürmäge çalyşýar. Şunuň bilen baglylykda, ýöriteleşdirilen IRENA guramasy bilen hyzmatdaşlygy ýola goýmak boýunça tagallalarymyzy goldandygy üçin BAE-niň Hökümetine minnetdarlyk bildirildi. Şeýle-de Türkmenistanyň Hökümetiniň we Abu-Dabiniň ösüş gaznasynyň arasynda ýurdumyzda gibrid elektrik stansiýasynyň gurluşygyny maliýeleşdirmek hakynda karz ylalaşygyna gol çekildi.
Giň möçberli, ösüşe niýetlenen bilelikdäki taslamalaryň zerur bolan döwrüne ýetendigimize ynanýaryn.Bu taslamalar ykdysady hyzmatdaşlygyň hereketlendiriji güýjüne öwrülip, täze maýa goýumlary çekmek, garyşyk önümçilikleri döretmek, häzirki zaman hyzmatlar ulgamyny emele getirmek üçin täze mümkinçilikleri açyp bilerler.
Umuman, bu taslamalar uzak möhletli, strategik, toplumlaýyn türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygynyň başlanmagyna itergi berip bilerler.Biz munuň üçin iň amatly kanunçylyk we guramaçylyk şertlerini döretmäge, maýadarlara salgyt, gümrük, wiza, ätiýaçlandyryş we beýleki ýeňillikler görnüşinde berilýän zerur goldawy üpjün etmäge taýýardyrys diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Birleşen Arap Emirlikleriniň häzirki döwürde dünýäniň örän iri maliýe merkezleriniň biri hasaplanýandygyny belläp, BAE-niň maliýe ulgamynyň, maliýe-karz edaralarynyň, ätiýaçlandyryş kompaniýalarynyň, biržalarynyň döreýşiniň we hereket edişiniň üstünlikli tejribesine uly gyzyklanmasyny beýan etdi. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Dubaýyň Yslam ykdysady ösüş merkeziniň, Birleşen Arap Emirlikleriniň beýleki bank we maliýe düzümleriniň arasyndaky özara hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryna uly umyt edýäris diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.
Şu babatda Abu-Dabiniň ösüş gaznasy bilen Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň arasynda hyzmatdaşlygyň çäklerinde ýurdumyzda «Türkmen maýa goýum kompaniýasy» paýdarlar jemgyýetiniň döredilendigi bellenildi. Bu kompaniýa maliýeleşdirmek üçin maýa goýum taslamalaryna seretmäge we olary seçip almaga eýýäm girişdi.
Hormatly Prezidentimiz milli ykdysadyýeti pugtalandyrmak boýunça görülýän çäreler barada gürrüň berip, Türkmenistanyň ykdysady strategiýasynyň jemi içerki önümiň möçberinde hususy eýeçilikdäki kärhanalaryň paýyny tapgyrlaýyn artdyrmagy göz öňünde tutýandygyna ünsi çekdi. 2008-nji ýylda döredilen Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi kuwwatly işewürlik düzümi bolup durýar. Bu birleşme milli ykdysadyýetiň esasy pudaklarynyň ençemesinde işleri amala aşyrýar.
Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesine BAE-niň telekeçiler bileleşigi bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmek, göni gatnaşyklary ýola goýmak üçin işewürlik binýatlaryny döretmek üçin aýratyn umyt baglaýandygyny nygtap, türkmen hususy telekeçileriniň BAE-däki kärdeşleri bilen uzak möhletleýin gatnaşyklaryny düýpli we hil taýdan giňeltmäge, ýola goýmaga, olaryň üstünlikli tejribesini ulanmaga, häzirki zaman iş dolandyryş usullaryny we çözgütlerini ornaşdyrmaga taýýardygyny aýtdy.
Hormatly Prezidentimiziň pikirine görä, iki ýurduň harytlary we hyzmatlary öndürijileriniň özara sergileri geçirmek tejribesini, bilelikdäki işewürlik maslahatlaryny guramagy yzygiderli esasda ýola goýmak bu işiň möhüm bölegi bolup durýar.
Biziň ýurdumyz islendik netijeli pikirler we teklipler, jogapkärli, ygtybarly hyzmatdaşlyk üçin hemişe açykdyr. Men bu duşuşyga BAE-niň işewür toparlarynyň Türkmenistan bilen uzak möhletleýin söwda-ykdysady, maýa goýum gatnaşyklaryny ýola goýmagynyň ýolunda möhüm ädim hökmünde garaýaryn diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady.
Döwlet Baştutanymyz dostlukly ýurduň işewür toparlarynyň wekillerini iki döwletiň hem ägirt uly mümkinçiliklerine laýyk gelýän giň gerimli, özara bähbitli hakyky hyzmatdaşlyga çagyryp, çykyşynyň ahyrynda duşuşyga gatnaşyjylaryň ählisine berk jan saglyk, abadançylyk, işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň çykyşy uly üns bilen diňlenildi we şowhunly el çarpyşmalar bilen garşylanyldy.
Türkmenistanyň ykdysady we maýa goýum mümkinçilikleri barada gürrüň berýän ýörite wideoşekiller ýygnananlarda uly gyzyklanma döretdi. Bu wideoşekiller sahnada gurnalan monitorda görkezildi.
BAE-niň daşary söwda boýunça döwlet ministri münbere çagyrylýar.Tani bin Ahmed Al Zeýudi ýygnananlary mübärekläp, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň hut özüniň gatnaşmagynyň iki dostlukly döwletiň ýokary derejeli ýolbaşçylarynyň goldaw bermeginde geçirilýän şu forumyň aýratyn derejä eýedigini görkezýändigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, bu duşuşygyň iki ýurduň işewür düzümleriniň arasynda ysnyşykly gatnaşyklary ýola goýmaga ýardam etjekdigine ynam bildirildi.
Onuň barşynda türkmen-emirlikler söwda-ykdysady we maýa goýum hyzmatdaşlygynyň esasy ugurlary kesgitleniler.
Tani bin Ahmed Al Zeýudi BAE-niň işewür toparlarynyň wekilleriniň türkmen tarapy bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly gyzyklanma bildirýändigini tassyklap, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň resmi saparynyň çäklerinde geçirilýän işewürlik maslahatyna gatnaşyjylaryň örän uly düzüminiň okgunly ösýän Türkmenistana aýratyn gyzyklanma bildirilýändigine şaýatlyk edýändigini nygtady. Şol gyzyklanmalar köp babatda milli ykdysadyýetiň durnukly depgini we okgunly ösüşi bilen şertlendirilendir.
Daşary ýurtly hyzmatdaşlar üçin döredilen amatly maýa goýum ýagdaýy hem özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçilikleri açýar. Bu ýagdaý ýurdumyza uzak möhletleýin esasda iri daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek üçin goşmaça höweslendiriş çärelerini döredýär.
Işewürlik maslahatynyň çäklerinde BAE-niň öňdebaryjy kompaniýalarynyň ýolbaşçylarynyň çykyşlarynda hem Emirlikleriň iri işewürliginiň geljegi uly türkmen bazarynda eýeleýän ornuny pugtalandyrmaga çalyşýandygy tassyklanyldy.Bellenilişi ýaly, durmuşa geçirilýän «Açyk gapylar» we giň halkara hyzmatdaşlyk syýasaty ägirt uly ykdysady kuwwata eýe bolan Türkmenistanda maýa goýum işinde hem üstünlikli işlemek üçin giň mümkinçilikleri açýar.
Açyklyk, ynanyşmak ýagdaýynda geçen işewürlik maslahatynyň çäklerinde ýola goýlan gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy, haryt dolanyşygynyň möçberini artdyrmak, özara bähbitli ykdysady hyzmatdaşlygy giňeltmek we diwersifikasiýalaşdyrmak babatda anyk teklipler beýan edildi.
Ýygnananlaryň adyndan belent mertebeli myhmana ikitaraplaýyn söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmegiň geljegi baradaky içgin söhbetdeşligi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirildi.
«Türkmenistan — BAE» işewürlik maslahatynyň çäklerinde geçirilen ikitaraplaýyn resminamalara gol çekmek dabarasy forumyň örän netijeli häsiýete eýe bolandygyny tassyklady.
Şeýlelikde, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentligi bilen «Abu Dhabi Ports Group» kompaniýasynyň arasynda aýan etmezlik hakynda Ylalaşyga; Türkmenistanyň Energetika ministrliginiň «Türkmenenergo» döwlet elektroenergetika korporasiýasy bilen «Abu Dhabi Future Energy Сompany (Masdar)» kompaniýasynyň arasynda Türkmenistanda umumy gurnalan kuwwaty 100 MW bolan gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri boýunça taslamalary ösdürmek bilen bagly bilelikde işlemek hakynda Ylalaşyga; Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Birinji Abu-Dabi bankynyň arasynda hyzmatdaşlyk hakynda Ylalaşyga gol çekilýär. Şeýle-de iki ýurduň telekeçilik düzümleriniň arasynda logistik hyzmatlary etmek we dürli eksport-import amallaryny geçirmek barada ylalaşyklar gazanyldy.
Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow işewürlik maslahatyna gatnaşyjylar bilen mähirli hoşlaşyp, awtoulagda Watan ugrunda wepat bolanlaryň hormatyna bina edilen «Wahat Al Karama» ýadygärlikler toplumyna tarap ugrady.
Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy «Wahat Al Karama» ýadygärlikler toplumynyň merkezi edarasynyň ýolbaşçysy Şeýh Halifa bin Tahnun bin Mohammed Al Nahaýýan mähirli garşylady. Ol belent mertebeli myhmana bu ýadygärlik toplumy barada jikme-jik gürrüň berdi.
Arap dilinden terjime edilende «Mertebe jülgesi» diýen manyny aňladýan «Wahat Al Karama» ýadygärlikler toplumy Watanyň, halkyň abadançylygy ugrunda şirin janlaryny gurban eden esgerleriň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň işgärleriniň, diplomatlaryň, BAE-niň raýatlarynyň hormatyna bina edildi.
Şeýh Zaýed metjidiniň garşysynda ýerleşýän toplum ýüzüne wepat bolan esgerleriň atlary ýazylan, biri-birine daýanyp duran 31 panelden ybarat binagärlik kompozisiýasydyr.Bu ýadygärlik milletiň bitewülik we jebislik gymmatlyklaryny alamatlandyrmak bilen, birleşen döwlet ugrunda pida bolanlar baradaky hakydany ebedileşdirýän milli-medeni mirasdyr.
Bütin kompozisiýany saklap duran ýadygärligiň yzynda uzyn diwarda BAE-niň harby kasamy ýazylan.Alýumin paneller bilen örtülen plitalarda Birleşen Arap Emirlikleriniň Liderleriniň goşgulary we aýdan sözleri ýazylypdyr.Toplumyň çäginde 1200 adam ýerleşýän amfiteatr hem-de uly tegelek howuz gurlupdyr.
Hormatly Prezidentimiz Hormat garawulynyň esgerleriniň nyzamynyň öňünden geçip, ýadygärlige gül dessesini goýýar we Birleşen Arap Emirlikleriniň milli gahrymanlaryny hatyralaýar.
Soňra belent mertebeli myhman ýadygärlikler toplumynyň Harby şöhrat zalyna çagyrylýar. Zala girilýän ýerde, içerki diwaryň ýokarsynda Gurhandan aýatlar ýazylypdyr. Zalyň içinde aýlaw boýunça diwaryň ýüzüne BAE-niň gahrymanlarynyň atlary ýazylan 2800 sany jetwel goýlupdyr. Olaryň her birinde gahrymanlar baradaky maglumatlar, wepat bolan ýeri hem-de senesi görkezilipdir.
Zalyň merkezinde Birleşen Arap Emirlikleriniň sanyny alamatlandyrýan aýnadan ýasalan 7 sany panelden ybarat kompozisiýa ýerleşýär.Olaryň her birinde BAE-niň harby kasamynyň ýazgysy bar.Panelleriň daşyndan ýuwaşlyk bilen suw akýar.
Munuň özi wagtyň dowamatlylygyny, hiç kimiň we hiç zadyň unudylmaýandygyny alamatlandyrýar.Binanyň üçegi sekiz plitadan ybarat bolup, olaryň ýedisi Birleşen Arap Emirliklerini, sekizinjisi bolsa milli gahrymanlary alamatlandyrýar.
Döwlet Baştutanymyz ýadygärlikler toplumynyň Hormatly myhmanlar kitabynda ýadygärlik ýazgy galdyrýar hem-de emirlikler tarapynyň wekilleri bilen surata düşýär.
Merkezi edaranyň ýolbaşçysy Şeýh Halifa bin Tahnun bin Mohammed Al Nahaýýan ýadygärlik toplumyna gelendigi üçin hoşallyk bildirip, hormatly Prezidentimize ýadygärlik toplumy şekillendirilen ýadygärlik şaýyny sowgat berýär.
Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň awtoulag kerweni Şeýh Zaýed metjidine tarap ugraýar. Bu ýerde belent mertebeli myhmany metjidiň dolandyryş merkeziniň baş müdiri Ýusef Al Obaidli garşylaýar hem-de hormatly Prezidentimizi Birleşen Arap Emirlikleriniň esaslandyryjysy we ilkinji Prezidenti Şeýh Zaýediň aramgähine geçmäge çagyrýar.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Ýusef Al Obaidli aramgähiň içine girýärler hem-de merhumyň guburynyň deňinde ellerini galdyryp, «Al fatyha» (Alham) süresini okaýarlar. Soňra metjidiň din wekili aramgähiň içinde gysga aýat okaýar. Aýat tamamlanandan soňra, hormatly Prezidentimiz aramgähden çykýar we metjide tarap ugraýar. Ýol ugrunda belent mertebeli myhman metjit baradaky umumy maglumatlar bilen tanyşdyrylýar.
2007-nji ýylda resmi taýdan açylan Şeýh Zaýed metjidi dünýädäki iň uly alty metjidiň biridir. 2008-nji ýylyň mart aýyndan başlap bu ýerde musulmanlar we beýleki dinleriň wekilleri, şol sanda dünýäniň ähli künjeklerinden syýahatçylar üçin gezelençler guralýar.
Hormatly Prezidentimiz we Ýusef Al Obaidli metjidiň içinde — merkezinde ýörite bellenen ýere geçip durýarlar.Belent mertebeli myhmana metjide ýazylan, meýdany 5627 inedördül metre ýetýän, agramy 47 tonna barabar bolan dünýädäki iň uly elde dokalan haly we diametri 10 metre, beýikligi 15 metre barabar bolan äpet lýustralar görkezilýär. Şondan soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow metjidiň howlusyna çykýar. Şol ýerde döwlet Baştutanymyza metjidiň gurluş aýratynlyklary barada gürrüň berilýär.
Metjit bir wagtyň özünde jemi 40 müň adamy kabul edip bilýär.Esasy namaz okalýan zal 7 müň adama niýetlenendir.Onuň gapdalynda iki sany kiçi zal bolup, olaryň her biri 1500 adam üçin niýetlenip, olaryň ikisi-de diňe aýallar üçin niýetlenendir.
Metjidiň dört burçunda beýikligi, takmynan, 107 metre ýetýän 4 sany minara bar.Esasy binanyň daşky hatary gümmezleriň 82-si bilen örtülendir.Olar ak mermer bilen bezelipdir.Metjidiň umumy meýdany 22 müň inedördül metre barabardyr.
Döwletara gatnaşyklaryň ruhy ulgamynyň ahlak gymmatlyklarynyň umumylygy bilen baglaşan iki dostlukly ýurduň halklarynyň ýakynlaşmagyna hem-de özara düşünişmegine ýardam edýändigini aýratyn bellemek gerek.
Mälim bolşy ýaly, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň giň möçberli işiniň çäklerinde Türkmenistanda şäherleriň, obalaryň bezegine öwrülen köp sanly metjitler guruldy we gurluşyklary dowam etdirilýär. Şunda dini dessurlary berjaý etmegiň we köp sanly dindarlaryň zyýarat edýän ýerine öwrülen bu metjitleriň her biri özüniň özboluşly binagärlik çözgüdi bilen tapawutlanyp, gözelligi babatda görenleri haýran galdyrýar.
Hormatly Prezidentimiz Şeýh Zaýed metjidini synlanyndan soňra, çykalga tarap ugraýar we Hormatly myhmanlaryň kitabynda ýadygärlik ýazgy galdyrýar. Bu ýerde belent mertebeli myhmana şu metjit barada gürrüň berýän kitaplar sowgat berildi.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dostlukly ýurduň wekilleri bilen mähirli hoşlaşyp, Abu-Dabiniň Halkara howa menziline ugrady. Şol ýerde Birleşen Arap Emirlikleriniň daşary söwda boýunça döwlet ministri Tani bin Ahmed Al Zeýudi bilen bolan söhbetdeşligiň barşynda hormatly Prezidentimiz türkmen wekiliýetiniň mähirli kabul edilendigi we myhmansöýerlik üçin ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirip, ýokary derejedäki gepleşikleriň, ikitaraplaýyn duşuşyklaryň hem-de «Türkmenistan — BAE» işewürlik maslahatynyň çäklerinde gazanylan ylalaşyklaryň däp bolan döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge täze itergi berjekdigine ynam bildirdi.
Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow Birleşen Arap Emirliklerine resmi saparyny tamamlap, Watanymyza ugrady.
Hormatly Prezidentimiziň uçary Aşgabada çenli uçuşy amala aşyryp, paýtagtymyzyň Halkara howa menzilinde gondy. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar garşyladylar.