Mary welaýatynyň Ýolöten etrabynda bilim resmileri we il ýaşulylary ýokary synp mekdep okuwçylary bilen wagyz-nesihat işlerini geçirip, ýokary bilim babatynda daşary ýurtlaryň ýokary okuw jaýlaryny göz öňünde tutmazlygy, ýerli uniwersitetleri saýlap almagy maslahat berýärler.
Resmiler ýaňy-ýakynda günorta-gündogar sebitiň orta mekdepleriniň birnäçesinde geçiren şeýle gürrüňdeşliklerinde ýurduň çäginde ýerleşýän ýokary okuw jaýlaryny mahabatlandyryp, bu ulgamda ýurtda ýyllarboýy dowam edýän korrupsiýa aýyplamalaryny ret etdiler.
“Ýurdumyzda orta mekdebi tamamlaýan ýaş raýatlara ýokary okuw jaýlarynda okamak mümkinçiligi döredilýär. Şonuň üçin, daşary ýurtlarda okamakçy bolup, çykdajy etmäň! Öz ýurdumyzyň çägindäki ýokary okuw jaýlary size garaşýar!” diýip, bilim resmileri ýokary synp mekdep okuwçylary bilen geçiren gürrüňdeşliklerinde aýdýar.
Ýurtda il ýaşulylarynyň mekdep okuwçylary bilen ýygnaklara çekilip, ýaş raýatlara daşary ýurt ýokary okuw jaýlaryny göz öňünde tutmazlygyň maslahat berilmegi, halkara arenasynda bolup geçýän syýasy-jemgyýetçilik wakalarynyň ýitileşip, käbir sebitlerde durnuksyz howpsuzlyk şertleriniň dowam edýän pursatlaryna gabat gelýär.
Türkmen häkimiýetleri öňden bäri öz raýatlaryny ýurt içinde saklamaga, galyberse-de, daşarky dünýäden mümkingadar üzňe syýasat ýöretmäge ýykgyn edip gelýär. Ýöne bilim resmileriniň ýaş raýatlar bilen ýygnaklary ýygjamlaşdyryp, ýokary bilim babatynda daşary ýurtlary göz öňünde tutmazlygy maslahat bermegi post-sowet ýurtlardan Gürjüstanda häkimiýetlere garşy protestleriň dowam edýän pursatlaryna, Ýakyn Gündogarda hem dartgynlylygyň dowam edip, Siriýada gozgalaňçylaryň paýtagt Damaskda häkimiýeti ele geçirýän wagtlaryna gabat gelýär.
Mälim bolşy ýaly, bu wakalar türkmen jemgyýetinde, şol sanda sosial ulgamlarda geçen hepdäniň dowamynda giňden ara alnyp maslahatlaşyldy.
“Häzir biziň ýurdumyz ösen döwletleriň yzyndan ýetip, bir ädim öňde barýar” diýip, türkmen resmileri öňe sürýär.
Olar ýolötenli ýaşlar bilen geçiren ýygnaklarynda, hususan-da, oba hojalyk ugrundan hünärmenleri taýýarlamagyň ähmiýetini nygtap, munuň bilen baglylykda, ýaşlara oba hojalyk uniwersitetine okuwa girmegiň peýdalary barada gürrüň berdiler.
Ýöne käbir mugallymlar okuwçylar bilen özara gürrüňdeşliklerde özleriniň bu çagyryşlar bilen ylalaşmaýandyklaryny aýdýarlar.
“Ýerli ýokary okuw jaýlaryna girmek üçin ummasyz para, pul soralýar. Şol pullary bermedik adamlar ýokary okuw jaýlaryna girip bilmeýärler” diýip, daşary ýurtlarda ýokary okuw jaýyny tamamlap gelen bir mugallym aýdar.
Ol ýygnakdan soň, okuwçylar bilen geçiren özara gürrüňdeşliginde daşary ýurtlarda bilim almagyň peýdalary barada gürrüň berip, bilim resmileriniň we il ýaşulylarynyň aýdan sözlerine bil baglamazlygy ündäpdir.
Daşary ýurt döwletinde bilim alan mugallym ýerli ýokary okuw jaýlarynda bilim alýan talyplaryň döwlet gözegçiliginde geçirilýän çärelere mejbury gatnaşdyrylmagyna-da ünsi çekýär.
“Ýurduň ýokary okuw jaýlarynda pully hojalyklaryň çagalary bilim alýar. Eger-de pul ýagdaýyňyz kyn bolsa, daşary döwletleriň ýokary okuw jaýlaryny saýlap alyň” diýip, mugallym maslahat berýär.
Ol daşary ýurtlarda okuwdan daşary iş mümkinçilikleriniň hem bardygyny belläp, talyplaryň pul gazanmak mümkinçiliklerine-de ünsi çekýär.
Türkmenistanly ýaşlar ýokary bilim üçin esasan Russiýany we Türkiýäni, galyberse-de, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna girýän käbir ýurtlary saýlap alýarlar.
Russiýada 30 müňden gowrak, Türkiýede 17 müň çemesi türkmenistanly ýokary bilim alýar. 2020-2021-nji okuw ýyllarynda Belarusda 8 müň 700 çemesi türkmenistanlynyň okaýandygy mälim boldy.
Ýurduň ýokary okuw jaýlary köpýyllyklaryň dowamynda korrupsiýa aýyplamalarynyň kölegesinde galýar. Galyberse-de, syýasatyň bilim pudagyndaky aşa agalygy, talyplaryň döwlet gözegçiligindäki çärelere yzygiderli mejbury çekilmegi, şeýle-de olaryň bir topar çäklendirmelere sezewar edilmegi halkara ülňülerine gabat gelmeýän çäreler hökmünde tankyt edilýär.
Türkmenistan 2019-njy ýylda daşary ýurt bilimini ykrar etmegiň düzgünlerini gaýtadan kesgitledi we şonda öňdeligi düzýän ýokary okuw jaýlarynyň sanawy döredildi. Türkmenistanyň Bilim ministrligi daşary ýurt uniwersitetleri tarapyndan berlen 146 ugur boýunça diplomlaryň ykrar edilmejegini yglan etdi, ýöne şol bir wagtda dünýäniň abraýly sanawlaryndaky ilkinji müňlüge girýän uniwersitetleriň diplomlarynyň tassyklanjakdygy aýdyldy.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPN ulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.