Milli sanayi ve teknoloji hamlelerini güçlendirmeyi hedefleyen Türkiye, bu alanların yanı sıra uzaydan KOBİ'lere kadar çeşitli alanlarda bu yıl imzaladığı anlaşmalarla yeni uluslararası işbirliklerine odaklandı.
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, Cumhuriyet'in 100. yılının ardından "Türkiye Yüzyılı" hedefiyle yol alan ülkenin üretim, yatırım ve ihracat üssüne dönüştürülmesi hedefleniyor.
Bu kapsamda enerjiden ticarete, tarımdan sanayiye hemen her alanda uluslararası işbirliklerine özel önem veriliyor. Türkiye'nin son dönemde sanayi ve teknoloji alanlarında imzaladığı uluslararası anlaşmalar da stratejik adımlar olarak görülüyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır'ın göreve başladığı 4 Haziran'dan bu yana ülkelerle diyalog ön plana çıktı. Kacır, ABD, Çin, Hindistan, Belçika, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi Arabistan, Türkmenistan, Özbekistan, Azerbaycan ve Macaristan'a ziyarette bulunarak çeşitli görüşmeler gerçekleştirdi. Türkiye'ye gelen yabancı bakanlarla da işbirliği değerlendirmeleri yapıldı. Bu kapsamda 9 anlaşmaya imza atıldı.
İHA'lardan yapay zekaya kadar
İmzalanan anlaşmalar uzaydan yapay zekaya, insansız hava araçlarından iletişim teknolojilerine kadar çeşitli alanlara yayıldı.
Ukrayna ile stratejik endüstriler alanında karşılıklı işbirliği yapılması kararlaştırıldı. Bu kapsamda, başta insansız hava araçları (İHA) olmak üzere otonom sistemler ve motor AR-GE, üretim ve bakım faaliyetleri alanında ortak projeler desteklenecek.
Avusturya ile üretim ve yatırım ekosistemlerine yönelik işbirliği hedeflenirken Gümrük Birliği ve vize muafiyeti kritik alanlar olarak belirlendi.
Türkiye ile Mısır arasında hız kazanan siyasi ilişkilerin, sanayi yatırımlarına da yansıtılması hedefleniyor. Bu ülkeyle ortak ve kapsayıcı bir sanayi işbirliği anlaşması için hazırlıklara başlandı.
Suudi Arabistan ile doğrudan yatırım, savunma sanayisi, enerji, savunma ve iletişim alanlarında işbirlikleri derinleştirilirken özellikle yapay zeka alanında ortak çalışmaların hayata geçirilmesi kararlaştırıldı.
BAE ile savunmadan dijital dönüşüme, ortak fırlatma araçları kabiliyetlerinin geliştirilmesi ve yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması alanlarında iki mutabakat zaptı ve bir uluslararası anlaşma imzalandı. Yeni yılla birlikte bu anlaşmaların hızla uygulamaya dönüşmesi bekleniyor.
Katar ile ilk olarak 65 nanometrelik çiplerin Türkiye'de üretilmesi için 60 milyon dolarlık stratejik işbirliği için anlaşma imzalandı. Bu anlaşmayla bilimsel işbirliği ve bilgi teknolojileri alanında mutabakat zaptlarına da imza atıldı.
Uluslararası kuruluşlarla stratejik anlaşmalar
Bakan Kacır'ın ABD ziyareti de yeni işbirliklerine kapı araladı. Tesla ve SpaceX'in kurucusu Elon Musk ile görüşmede, Starlink uyduları ve elektrikli araçlar konusunda işbirliği değerlendirildi.
Hindistan'da düzenlenen G20 Dijital Ekonomi Bakanlar Toplantısı'na katılan Kacır, sağlık, eğitim, finansal teknolojiler, döngüsel ekonomi alanında önde gelen firmalarla görüşerek, Türkiye'nin yatırım fırsatlarını anlattı.
Çin ziyaretinde ise dünyanın önde gelen elektrikli araçlar ve batarya üreticilerinin Türkiye'ye yatırım yapması için davette bulunuldu.
Çeşitli uluslararası kuruluşlarla imzalanan anlaşmalar da işbirlikleri bakımından öne çıktı. Dünya Bankası ile "Türkiye Yeşil Sanayi Projesi" kapsamında 450 milyon dolarlık finansman anlaşması uygulamaya alınırken 6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen illere yönelik 450 milyon dolarlık anlaşma imzalandı. OSB'lerin yeşil dönüşümü için ise 300 milyon dolarlık finansman sağlandı.
Türkiye, firmaların dijital dönüşümüne yönelik desteklerini güçlendirmek amacıyla 7,5 milyar avro bütçeli Dijital Avrupa Programı'na da katıldı.
Ayrıca, Bakanlık kritik teknolojilere finansman sağlayacak 1 milyar avroluk dünyanın ilk çok uluslu girişim sermayesi fonu ve aynı zamanda Avrupa'nın en büyük derin teknoloji fonu olan NATO İnovasyon Fonu'na ortak oldu.
Savunma sanayisi ve uzay işbirlikleri gelişiyor
İstanbul'da gerçekleştirilen Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF), Ankara'da yapılan SAHA-EDGE Savunma Sanayi Buluşması, bu alanlardaki işbirliği anlaşmalarına sahne oldu.
Bakan Kacır'ın Macaristan ziyaretinde de savunma sanayisi alanında mutabakat zaptı imzalandı.
Ziyaretlerde öne çıkan konulardan biri de uzay alanındaki işbirlikleriydi. Türkiye, bu yıl 3 TEKNOFEST'te çok sayıda yabancı konuk da ağırladı. Bu alandaki uluslararası etkileşim artırıldı.
Bunun yanı sıra Türkiye, "Uluslararası Uzay Kongresi"ni 2026 yılında Antalya'da düzenleme hakkını da elde etti.
Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever, Türkiye'nin ilk uzay yolcuları olarak belirlendi. Gezeravcı'nın gelecek ay uzay yolculuğuna başlaması planlanıyor.
İlk milli haberleşme uydusu Türksat 6A'nın 2024'te, ay aracının ise 2026'da uzaya fırlatılması için hazırlıklar hızlandı.
Antarktika ve Arktik seferleri
Türk heyeti bugüne kadar Antarktika'ya 7, Arktik'e 3 sefer düzenledi. 116 Türk bilim insanının kutup bölgelerinde araştırma yürütmesine imkan sağlandı. Bu gayretler neticesinde 252 bilimsel çıktı üretildi.
Üçüncü Arktik Bilimsel Araştırma Seferi ekibi Brezilya, Çekya ve Norveç'ten 3 bilim insanının da dahil olmasıyla uluslararası boyut kazandı.