Teatryň özboluşly gahrymany

Masgarabazlar 200 ýyldan gowrak wagt bäri edebi eserlerde, teatrlarda hem-de filmlerde täsin keşpleri ýerine ýetirýärler. Ýüz keşbi, egin-eşigi, adaty däl hereketleri bilen köpçüligiň ünsüni çekýän masgarabazlar çagalaryň doglan gününe, dabaralara şatlyk paýlaýan gahryman hökmünde tanalýar.

Masgarabaz adalgasy ilkinji gezek 1560-njy ýyllarda ýüze çykýar. Şol ýyllarda aktýorlar ak farfor palçygy ýüzüne çalyp, tomaşaçylary güldüripdirler.Köp dilde ýörgünli bolan kloun sözüniň islandlaryň klunni sözünden gelip çykandygy aýdylýar.

1947-nji ýylda masgarabazlaryň halkara birleşmesi döredilýär.Ondan öň Sirk masgarabazlarynyň kluby diýlip atlandyrylan bu birleşme birnäçe ýylyň içinde uly meşhurlyga eýe bolýar.Maglumatlara görä, ilkinji meşhur masgarabaz Jozef Grimaldi hasaplanýar.

Ol 1802-nji ýylda Angliýada sahna çykyp, Joý ady bilen çykyş edýär.Degişmeleri hem-de gülkünç hereketleri ýerine ýetiren Grimaldi ýüz boýaglary, geýen eşigi bilen tomaşaçylaryň ünsüni özüne çekýär. Şondan soňra teatr artistleriniň arasynda ýaňagyňy gyzyl, saçyňy älemgoşaryňky ýaly reňklemek, burnuňa ullakan şar geýmek, agzyňy boýamak hem-de dürli reňkli eşikleri geýmek ýörgünli bolup başlaýar. 1892-nji ýylda Italiýada masgarabazlaryň ilkinji operasy görkezilýär.

Masgarabazlar diňe bir sahna eserlerinde çykyş etmän, eýsem, çeper eserlerde, filmlerde hem gülkünç we gorkunç keşpleri janlandyrýarlar.Muňa mysal edip, Stiwen Kingiň IT romanyndaky Pennywise atly gahrymany görkezmek bolar. Çarlz Çaplin hem kiçijik sergezdan keşbi arkaly kinofilmlerde täze bir obraz döredýär.

Ol geýnişi, aýak hereketleri we ýüz hereketleri bilen tomaşaçylarda uly täsir galdyrýar.Häzirki zaman masgarabazlarynyň däp bolan ýörelgeleri geçen asyryň meşhur teatr şüweleňlerinden (Variete) gözbaş alýar.Masgarabazlaryň iň uly ýygnagy 1991-nji ýylda Angliýanyň Bognor Regis şäherinde geçirilip, oňa 850 töweregi masgarabaz gatnaşýar.

Her ýylyň 5-nji noýabrynda masgarabazlaryň halkara birleşmesiniň guramagynda dünýäniň dürli ýerlerinde masgarabazlaryň hünär baýramy bellenilýär.Sahnada uzak wagtlap çykyş eden masgarabaz ispaniýaly Çarli Riwel hasaplanýar.Ol 3 ýaşyndan başlap, 82 ýaşyna çenli öz hünärini tomaşaçylara görkezýär.

Ýene degişli makalalar

Halkara teatr festiwaly: sözsoňy
Russiýanyň sirk artistleriniň Ýeňijilere şöhrat! atly çykyşlaryna aşgabatly tomaşaçylar ýokary baha berdiler
Döwlet sirkiniň işgärleri özboluşly we çylşyrymly tilsimli Täze ýyl çykyşlaryny taýýarladylar
Daşary ýurtly teatrlaryň meşhurlygy, kino görmek mejburlygy. Aşgabadyň medeni durmuşynyň aýratynlyklary
Aşgabat sahnasynda Masgarabazlar operasy görkezildi