Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, " Afganistan, her geçen gün ağır bir insani krize giriyor. Yakın komşuları da dahil olmak üzere uluslararası toplumun yardımı olmadan, Afgan halkı tek başına bu zor sınavları geçemez. Bu nedenle Afgan halkına gerekli yardımı sağlamak için çabalarımızı birleştirmeli ve ortak yaklaşımlar geliştirmeliyiz." dedi.
Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat'ta düzenlenen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) 15. Zirvesi'nde konuştu.
Mirziyoyev, giderek daha karmaşık küresel ve bölgesel duruma tanık olduklarını, devam eden yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkisi altında dünya ekonomisinin gelişiminde hangi eğilimlerin gözleneceği ve uluslararası toplumun ne gibi yeni tehditlerle karşı karşıya kalacağı sorusuna hala net bir cevabın olmadığını kaydederek bazı hususlarda ortak çabaların birleştirilmesinin önemini vurguladı.
"Kapsamlı bir ticaret anlaşması kabul edilsin"
Mirziyoyev, ilk olarak 500 milyon nüfusu olan büyük bir pazara sahip bu ülkelerin ticaret, yatırım alanındaki büyük fırsatlardan tam olarak yararlanılması, kabul edilen "Ekonomik İşbirliği Örgütünün Beklentileri-2025" programı kapsamında ülkeler arasındaki ticaret, ekonomik ve yatırım ilişkilerinin daha da genişletilmesi, EİT kapsamında ticaret engellerinin kaldırılması, gümrük prosedürlerinin dijitalleştirilmesi ve giderek daha önemli hale gelen e-ticaretin yaygınlaşmasını öngören kapsamlı bir ticaret anlaşmasının geliştirilerek kabul edilmesi gerektiğini vurguladı.
Ülkeler arasında karşılıklı yatırımın artırılması ve korunmasını, sanayi iş birliğinin derinleştirilmesini amaçlayan Ortak Eylem Programı'nın kabul edilmesi gerektiğini belirten Mirziyoyev, bu çerçevede ülkeler arasında karşılıklı ticaretin artırılması, bölgesel projelerin geliştirilmesi ve dünya pazarındaki rekabet gücünün güçlendirilmesinin önemine dikkati çekti.
Mirziyoyev, bölgedeki mevcut ve yeni ulaşım koridorlarının etkin kullanımının öneminin altını çizerek bu çerçevede bölgeler arası transit ve lojistik merkezlerinin oluşturulması, modern ulaşım ve kara yolu altyapısının geliştirilmesi, ulaşım ve transit tarifelerinin optimizasyonu ve ek indirimlerin sağlanması, uluslararası yük ve yolcu taşıma koşullarının basitleştirilmesi gerektiğini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, EİT ülkelerinin "yeşil büyüme" elde etmek için çabalarını birleştirmesi gerektiğini, bu amaçla uluslararası çevre bilimcileri ve uzmanlarının da katılımıyla kalıcı bir Yüksek Düzeyli Çevre Bakanları Diyalog Konseyi kurulmasını teklif etti.
EİT ülkelerinde turizmin geliştirilmesinin önemine değinen Mirziyoyev, 2022'de Buhara'da yapılacak turizm bakanlarının bir sonraki toplantısında, salgın sonrası dönemde güvenli turizmin geliştirilmesi için bölgesel bir programın benimsenmesini önerdi.
"Afganistan her geçen gün ağır bir insani krize giriyor"
Konuşmasında EİT üyesi olan Afganistan'daki mevcut zor durumdan bahseden Mirziyoyev, "Afganistan her geçen gün ağır bir insani krize giriyor.Yakın komşuları da dahil olmak üzere uluslararası toplumun yardımı olmadan, Afgan halkı tek başına bu zor sınavları geçemez.
Bu nedenle Afgan halkına gerekli yardımı sağlamak için çabalarımızı birleştirmemiz ve ortak yaklaşımlar geliştirmeliyiz.Ayrıca bölgesel öneme sahip büyük ticaret, ulaştırma ve enerji projelerinde Afganistan ile çalışmaya devam etmeye kararlıyız." dedi.
EİT'nin uluslararası otoritesi ve nüfuzunu artırmak için diğer bölgesel kuruluşlardan farklı kılan bir gündeme sahip olması ve önde gelen uluslararası kuruluşlarla iş birliğini güçlendirmesi ayrıca iş birliğinin kurumsal mekanizmalarını geliştirmesi gerektiğini vurgulayan Mirziyoyev, örgüt faaliyetinin iyileştirilmesi için somut teklif ve tavsiyeler hazırlamak üzere üst düzey bir Uzman Grubu'nun kurulmasını teklif etti.
Mirziyoyev, EİT ülkeleri arasındaki iş birliğinin öncelikleri ve güncel meselelerinin çözümü için her yıla bir isim verilmesi geleneğini başlatmak istediklerini dile getirdi.
EİT Dönem Başkanlığının ilk kez Özbekistan'a devrine ilişkin samimi dileklerinden dolayı devlet başkanlarına teşekkür eden Mirziyoyev, EİT üyesi ülkelerin devlet başkanlarını bir sonraki zirve için ülkesine davet etti.