Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan Cumhuriyeti'nde Afganistan konusunda "Moskova Formatı" toplantısının 5'incisi düzenlendi.
Tataristan'ın başkenti Kazan'daki toplantıya Rusya, Çin, Hindistan, İran, Pakistan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan temsilcileri katıldı.
Afganistan'dan Taliban geçici hükümetinin Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki'nin yer aldığı toplantıya ayrıca Türkiye, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar da temsilci gönderdi.
Türkiye'yi toplantıda Türkiye'nin Moskova Büyükelçisi Mehmet Samsar temsil etti.
Tataristan Cumhuriyeti Reisi Rüstem Minnihanov da bir süre toplantının başında yer aldı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Afganistan Özel Temsilcisi Zamir Kabulov'un başkanlık ettiği toplantıya Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov mesaj gönderdi.
"Bölge dışı güçler endişelendiriyor"
Lavrov, mesajında Moskova Formatı'nın, Afganistan'ın komşuları ve diğer bölgesel güçlerin mevcut hükümetle ilişkilerinin geliştirilmesi konusunda yakınlaştırmayı mümkün kıldığını belirtti.
Bölgesel ortakların yardımlarını takdir ettiklerini kaydeden Lavrov, Afgan sorununun çözümüne yönelik adımları desteklediklerini vurguladı.
Bölge dışı güçlerin Afganistan konusunda aktif olma girişimlerinden endişe duyduklarının altını çizen Lavrov, "Bölge ülkelerinin çabalarının NATO üyesi devletlerle tam teşekküllü birleşmesi ancak bu ülkelerin Afganistan'daki 20 yıllık askeri varlığının tam bir fiyasko olan üzücü sonuçlarının tüm sorumluluğunu tam olarak kabul etmesi koşuluyla mümkündür." ifadelerini kullandı.
Afgan halkına "onarılamaz zararlar veren Batılı ülkelerin" çatışma sonrası yeniden ülkenin inşasının yükünü taşımaları gerektiğini vurgulayan Lavrov, bu bağlamda Washington'ın Afgan bankalarının varlıklarını bloke etmesinin, Afganistan'daki yaşam koşullarını daha da karmaşık hale getirdiğine dikkati çekti.
Lavrov, ABD ve NATO'nun askeri altyapısının Afganistan topraklarına ve komşu devletlere dönüşünü her koşulda kabul edilemez bulduklarının altını çizdi.
Ulusal ve dini azınlıkları temsil eden siyasi figürlerin hükümet yönetimine katılımının sağlanmasıyla Afganistan'da iktidarın yeniden yapılandırılmasının başarıyla tamamlanmasını beklediklerini belirten Lavrov, "Bu olmadan ülkede sürdürülebilir barışın ve tüm bölgede güvenliğin sağlanmasının imkansız olduğuna inanıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Ayrıca Lavrov, Afganistan ile çeşitli temaslar geliştirmeye devam edeceklerini vurguladı.
"Taliban'ın terörle mücadele taahhütlerini uygulaması önemli"
Türkiye'nin Moskova Büyükelçisi Samsar da Afganistan'daki barış ve istikrarın bölge geneline olumlu etkide bulunacağını belirterek, Afganistan'daki durumun uluslararası barış ve güvenliğe tehdit oluşturmaya devam ettiğini söyledi.
Terör faaliyetlerinin Afganistan'dan komşu ülkelere geçmesiyle ilgili güvenlik endişelerinin farkında olduklarını kaydeden Samsar, Taliban'ın Afgan topraklarında terörle mücadele konusundaki taahhütlerini uygulamayı sürdürmesinin çok önemli olduğunu dile getirdi.
Bölgede terör örgütü DEAŞ/H tehdidinin gerçek olduğunu vurgulayan Samsar, "Bu örgütle mücadelede Afganistan'daki geçici hükümete destek vermeliyiz." dedi.
Geçici hükümetin uyuşturucu üretimini yüzde 80 azaltmayı başarmasından memnuniyet duyduklarını ancak uyuşturucu kaçakçılığıyla daha da aktif mücadele edilmesi gerektiğini anlatan Samsar, Afgan halkına yardıma devam ettiklerini dile getirdi.
"Geçici hükümetle etkileşim şart"
Afgan halkının çektiği acıları azaltmak için geçici hükümetle etkileşimin şart olduğunu söyleyen Samsar, geçici hükümetin attığı bazı adımların çabaları zorlaştırdığını, Afgan toplumunun geniş kesimlerinin yeterince temsil edildiği kapsayıcı siyasi yönetimin oluşturulamadığını vurguladı.
Kız çocuklarının eğitimi ve kadınların istihdamına ilişkin kısıtlamaların ülkedeki durumun iyileşmesine engel teşkil ettiğini belirten Samsar, "Taliban'ın siyasi katılım ve kızların eğitimi konusunda attığı adımlar, Afganistan'daki durumun iyileşmesine yardımcı olacak." ifadesini kullandı.
Ayrıca Samsar, geçici hükümetle yapıcı şekilde pratik düzeyde etkileşimi sürdüreceklerini sözlerine ekledi.