31-nji oktýabrda Türkmenistanyň prezidenti Serdar Berdimuhamedow welaýat häkimleri bilen sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirip, welaýatlarda pagta ýygymynyň depginleriniň güýçlendirilmegini hem-de daýhan birleşikleriniň başlyklarynyň seljerilmegini tabşyrdy. Maslahatyň dowamynda kärendeçi daýhanlaryň ýüzbe-ýüz bolýan kynçylyklary, şol sanda olaryň suw, dökün we tehnika ýetmezçiligi bilen bagly anyk meseleleri gozgalmady.
Türkmenistanyň döwlet habarlar agentligine (TDH) görä, Berdimuhamedow Ahal, Mary, Lebap we Daşoguz welaýatlarynyň käbir sebitlerinde pagta ýygymynyň depginleriniň pesdigini aýtdy we Balkan welaýatynda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň depginleriniň güýçlendirilmegini tabşyrdy.
Döwlet metbugaty ösüp ýetişen pagta hasylyny soňky hanasyna çenli ýygnap almak üçin prezidentiň welaýat häkimlerine anyk görkezmeleri berendigini aýdýar.
Munuň bilen, türkmen prezidenti oktýabr aýynda yzly-yzyna üçünji gezek ýurtda pagta ýygymynyň barşyna nägilelik bildirýär. Mundan ozal, prezident Berdimuhamedow hökümet agzalary bilen 16-njy oktýabrda we 25-nji oktýabrda geçiren mejlislerinde ýurtda pagta ýygymynyň depginleriniň güýçlendirilmegini talap etdi.
Galyberse-de, Halk Maslahatynyň başlygy, eks-prezident Gurbanguly Berdimuhamedow hem 22-nji oktýabrda welaýat häkimleri we kanun çykaryjylar bilen Aşgabatda geçiren ýygnagynda oba hojalyk işleriniň pes depgini babatda ýolbaşçylary günäkärledi.
Döwlet baştutany pagta ýygymynyň pes depgini babatda welaýat häkimlerini aýyplaýan mahaly, kärendeçi daýhanlaryň ekerançylyk suwlarynyň, mineral dökünleriň we oba hojalyk tehnikalarynyň üpjünçiligi bilen bagly ýüzbe-ýüz bolýan problemalary agzalmaýar.
Ýurduň dürli sebitlerinde Azatlyk Radiosynyň habarçylary bilen gürrüňdeş bolýan ýerli daýhanlar özleriniň ýyllarboýy duçar bolýan üpjünçilik meselelerinden şikaýat edýärler.
Türkmenistanda döwlet tabşyrygyna girýän oba hojalyk ekinleri ösdürilip ýetişdirilende döwlet daýhanlaryň suw, dökün we tehnika ýaly üpjünçilik meselelerini öz üstüne alýar. Öz gezeginde daýhanlar özleriniň kärende ýerlerinden bellenilen möçberde hasyl almaga we alan hasylyny döwletiň kesgitlän nyrhyndan döwlete satmaga borçlanýarlar.
“Mineral dökünleri we ekerançylyk suwlary öz wagtynda üpjün edilmeýär” diýip, maryly bir kärendeçi iki hepde töweregi mundan ozal Azatlyk Radiosynyň habarçysy bilen gürrüňdeşlikde aýtdy.
Biraz öň, 6-nji oktýabrda Azatlyk Radiosynyň habarçysy bilen gürrüňdeş bolan balkanly kärendeçileriň birnäçesi sebitde emele gelen dizel gytçylygynyň gallaçy kärendeçileriň oba hojalyk tehnikalary bilen üpjünçiligini bökdeýändigini gürrüň berdiler.
Galyberse-de, ýurduň käbir sebitlerinde kärendeçi daýhanlar ekin meýdanlarynyň ekerançylyk suwlary bilen üpjünçiligini gazanmak üçin ýerli arçynlara pul tölemäge mejbur edilýändiklerini gürrüň berdiler.
“Ekiş işlerini wagtynda geçirmek üçin, mineral dökünleriniň hem-de ekerançylyk suwlarynyň wagtly-wagtynda üpjün edilmegini gazanmak üçin oba arçynlaryna pul tölemeli bolýar. Muňa bolsa, köp sanly daýhanlaryň gurby çatmaýar” diýip, maryly bir oba hojalyk işgäri oktýabryň ikinji hepdesinde Azatlyk Radiosynyň habarçysy bilen gürrüňdeşlikde aýtdy.
Prezident Berdimuhamedow 31-nji oktýabrda geçiren iş maslahatynda daýhan birleşikleriniň ýolbaşçylarynyň “işleri talabalaýyk, başarnykly ýerine ýetirmekleri bilen baglanyşykly seljerme işleriniň geçirilmelidigini” tabşyrdy. Şeýle-de, welaýat häkimleri daýhan birleşiklerinde geçirilen barlaglar boýunça hasabat bermeli edildi.
Bu ýyl Türkmenistan boýunça 580 müň gektar meýdandan 1 million 250 müň tonna pagta hasylyny ýygnap almak meýilleşdirilýär.
Döwlet metbugaty welaýat häkimleriniň hasabatlaryna salgylanyp, “pagta hasylyny ýygnap almakda kombaýnlaryň, hasyl daşaýan tehnikalaryň hem-de kabul ediş harmanhanalarynyň bökdençsiz işini ýola goýmak ugrunda zerur işleriň geçirilýändigini” aýdýar.
Azatlyk Radiosynyň habarçylary ýurduň pagta önümçiliginde mejbury zähmetden peýdalanylýandygyny, býujet işgärleriniň ýygym işlerine mejbury çekilýändiklerini ýa-da olaryň ýygym üçin zähmete derek, pul tölemäge mejbur edilýändiklerini habar berýärler.
Şol bir wagtda, ýurduň dürli sebitlerinde eklenç aladalarynyň arasynda öz islegi bilen ýygyma gatnaşýan “hakyna tutma” ýygymçylar bolsa, bu ýyl gowaça meýdanlarynda pagtanyň hasyllylygynyň pes bolandygyny aýdýarlar.
“Bu ýyl pagtanyň hasyly öten ýylkysyndan hem pes” diýip, maryly bir ýygymçy ýaňy-ýakynda Azatlyk Radiosynyň habarçysy bilen gürrüňdeşlikde aýtdy.
Oba hojalyk işlerine bagyşlanyp geçirilýän ýokary derejeli maslahatlarda sebitlerde dowam edýän pagta ýygymynyň depginleriniň güýçlendirilmegine üns çekilýär, ýöne pagtanyň hasyllylygynyň pes derejesi agzalmaýar.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPN ulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.