Norweg kompozitory Edward Grig we onuň dirižýor dosty Frans Baýer bilelikde Nurdo-Swannet diýen ýere ýygy-ýygydan balyk tutmaga gidýän ekenler.Bir gezek balyk tutup otyrkalar birden Grigiň kellesinde haýsydyr bir saz äheňi peýda bolupdyr.
Ol torbasyndan bir bölejik kagyz çykaryp, ony bellik edipdir-de, gapdalynda goýupdyr.Birdenem köwsarlar gelen şemal kagyzy gaýdyryp, suwa gaçyrypdyr.Grig kagyzyň ýeliň ygyna uçup gidendigini aňmandyr.
Baýer bolsa, bildirmän ony suwdan çykarypdyr.Ol ýazylan sazy okansoň, ýygşyrypdyr-da, oňa hiňlenmäge durupdyr.Grig ýyldyrym çaltlygynda yzyna gaňrylyp:
Bu niçiksi ahwalat? diýip sorapdyr. Baýer arkaýynlyk bilen şeýle jogap beripdir.
Bu ýöne bir ýaňyja kelläme gelen täze pikir diýipdir.
Ine, saňa gerek bolsa, köpler bolsa, gudrata ynanmaýarlar! diýip, gaty geň galan Grig şeýle diýipdir:
Bilýäňmi näme, birnäçe minut öň meň kelläme-de edil şunuň ýaly pikir gelipdi!
Beýik nemes kompozitory Iogann Sebastýan Bah organda, ýagny, birnäçe klawiaturaly uly saz guralynda ussatlarça saz çalyp, döwürdeşlerini özüne bendi edipdir.
Bir gezek diňleýjileriň biri Bahdan:
Siz islendik sazy örän erkin we ýönekeý ýerine ýetirýärsiňiz. Belki, şunuň ýaly usulda çalmagy öwrenmek örän aňsat bolsa gerek. Eýsem, muny nädip çalasyn ýerine ýetirmelidigini düşündirip bilmersiňizmi? diýip sorapdyr.
Saz çalmak üçin ony öwrenjek bolup ýörmegiň zerurlygy ýok. Munda, elbetde, hiç bir çylşyrymly zat hem ýok. Diňe barmaklaryňy gerek wagtynda zerur klawişlere basyp ýetişseň bolany diýip, Bah kesgin jogap beripdir.
Awstriýaly kompozitor Iogann Ştraus bir gezek köwüş satylýan dükana giripdir. Ol köwüşleriň ählisini diýen ýaly aýagyna geýip, deňäp görüpdir, ýöne satyn alan zady bolmandyr. Ol lapykeç halda, elini kakyp:
Men sizden gözleýän zadymy tapmadym diýipdir.
Satyjy sypaýyçylyk bilen:
Halypa, eýsem, size näme gerekdi? diýip sorapdyr.
Ştraus:
Sazlaşykly jygyldaýan bir jübüt köwüş diýip, jogap beripdir.
Karl Mariýa fon Weber gazet makalalarynda Antonio Rossinini ýygy-ýygydan tankyt edýän eken. Ol Bethoweniň “Gahrymançylyk” atly simfoniýasyny hem tankyt edipdir. Kiçigöwünli Rossini ýitilik bilen:
Meni tankyt edýänlere buýsanýaryn. Şol tankyt sebäpli men Bethowen bilen dost boldum diýipdir.
Kompozitor Frans Şubert hemişe mätäçlikde ýaşapdyr. Hatda käwagt öz eserlerini ýazmak üçin nota kagyzyny hem tapmandyr. Onuň dostlary adaty kagyza Şubert üçin nota çyzgylaryny çekip beripdirler. Üstünden ençeme ýyl geçenden soňra, Şubertiň sazanda dostlarynyň birinden:
Onuň ýazan zatlarynyň haýsysyny has möhüm hasaplaýarsyňyz diýip soranlarynda ol:
Megerem, ol meniň Şubert üçin çeken nota çyzgylarym bolsa gerek diýip, jogap beripdir.
Wenger kompozitory Ferens List bir gezek myhmançylyga çagyrylanda, ol ýerde oňa juda ýönekeý hödür-kerem edilipdir. List özüne äberilen nahary ýaňy iýimäge başlanyndan, öýüň eýesi ony roýala çagyryp, myhmanlar üçin saz çalmagyny haýyş edipdir. List birnäçe akkorda basypdyr-da:
Iýen naharymy eýýäm ödäýdim öýdýän diýip, ýylgyrypdyr.
Toplan Gülzada ÇARYÝEWA,
Türkmen milli konserwatoriýasynyň ýanyndaky ýörite sazçylyk mekdep-internatynyň okuwçysy.