Kırgızistan'da, Orta Asya'da su kaynakları, su tahsisi sorunlarının ortak çözümü, çevre felaketi yaşayan Aral Denizi'nin kurtarılması için kurulan Uluslararası Aral'ı Kurtarma Fonu ile işbirliği konusu değerlendirildi.
Kırgızistan Meclis Başkanlığı bünyesindeki İklim Değişikliği Koşullarında Sürdürülebilir Kalkınma Konseyi, "Oy Ordo" Uzman Girişimleri Merkezi ile ortaklaşa "Kırgızistan'daki su sorunların çözümüne yönelik gerçekler ve beklentiler" konulu yuvarlak masa toplantısı düzenledi.
Toplantıda, bölgede yürütülen ekonomi politikaları, bölge ülkeleri arasında su kaynaklarının kullanımında etkileşim eksikliği ve iklim değişikliğinin su kaynaklarının azalmasına neden olduğuna dikkat çekildi.
Oy Ordo Uzman Girişimleri Merkezi Başkanı İgor Şestakov, Orta Asya ülkelerinde su kıtlığının bu yaz mevsiminin en önemli konularından biri olduğunu dile getirdi.
Şestakov, Orta Asya'daki su kaynaklarının kullanımı, dağıtımı ve korunmasındaki karmaşanın giderilmesi için uluslararası desteğe ihtiyaç olduğunu savundu.
"Bugün dünyanın hemen hemen tüm güç merkezleri su konusuna ilgi gösteriyor." diyen Şestakov, su kaynaklarının yetersiz olduğu Afrika kıtasında çalışmalar yürüten ABD'nin "Küresel Su Güvenliği" programına işaret etti.
Yeşil Enerji Derneği Başkanı Anara Sultangaziyeva, Kırgızistan'ın komşu ülke Tacikistan ile yaşadığı gerilimin su kaynakları yüzünden çıktığını hatırlatarak, su anlaşmazlıklarının giderek bölgesel çatışmalara yol açacağı yönündeki senaryoları paylaştı.
Bölgedeki su kaynaklarının önemine vurgu yapan Sultangaziyeva, ABD'nin özellikle de su krizinin bulunduğu Orta Asya'da su kaynaklarına erişimde söz sahibi olmayı amaçladığını söyledi.
Sultangaziyeva, Batılı ülkelerin Orta Asya'da su sorunlarının çözümünden yana olamayabilecekleri, aksine su çatışmalarını kışkırtabileceklerine yönelik endişesini dile getirdi.
Temiz Doğa Derneği Başkanı Anara Dautaliyeva da su kıtlığının giderilmesi için bölgedeki kaynaklara adil erişim ve dağıtım sağlama ihtiyacının bulunduğunu vurguladı.
Dautaliyeva, Orta Asya'da su kaynaklarının rasyonel kullanımı konusunda kısa, orta ve uzun vadeli bir proje geliştirilmesi gerektiği ve bu projeye Rusya'nın gözlemci olarak davet edilebileceği görüşünü paylaştı.
Rusya'nın gözlemci olabileceği projeye kısmen destek veren Orta Asya'daki Su Sorunları ve Hidroelektrik Kaynakları Araştırma Enstitüsü Başkanı Ernest Karıbekov, Orta Asya ülkelerinin ulusal çıkarlarını dikkate alarak yürüttükleri ekonomi politikasının su sorununu körüklediğini öne sürdü.
"Kırgızistan, kömür kaynaklarını kullanmaktan vazgeçmemelidir. Rusya, ülkedeki kömür madeninde bir elektrik santralinin inşasına yatırım yapabilir ve böylece Orta Asya'daki su sorunlarının çözümünde aktif bir katılımcı haline gelebilir." diyen Karıbekov, "Çünkü yakın gelecekte su sorununu yönetecek olan, tüm Orta Asya bölgesini yönetecektir." ifadesini kullandı.
Orta Asya ülkelerinin su sorunlarını birlikte çözmesi gerekiyor
İklim Değişikliği Koşullarında Sürdürülebilir Kalkınma Konseyi Başkan Yardımcısı Baykadam Kuramayev, Orta Asya ülkelerinin başta nehirlerin sığlaşması nedeniyle yakında ekolojik bir felaketle karşı karşıya kalabileceğine işaret ederek, su sorunlarının birlikte çözülmesi gerektiğini vurguladı.
Uluslararası Aral Denizi'ni Kurtarma Fonu'nun ülkeleri su konusunda yakınlaştırmak için en uygun platform olduğuna dikkati çeken Kuramayev, fonun kurucu liderlerinin toplantısının 14-15 Eylül'de Tacikistan'ın dönem başkanlığında yapılacağı bilgisini paylaştı.
Kırgızistan Doğal Kaynaklar ve Ekoloji Bakanlığı uzmanı Gülnara Junuşova, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan arasında 1992 yılında imzalanan "Su kaynaklarının kullanımı ve korunmasının ortak yönetimi alanında işbirliği"ne yönelik anlaşmanın gözden geçirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Orta Asya Bölgesel Dağ Merkezi Müdürü İsmail Dairov, Kırgızistan'ın 2016 yılında üyeliğini dondurduğu Uluslararası Aral Denizi'ni Kurtarma Fonu'na yeniden katılması gerektiğini belirtti.
Jeopolitik Uzmanı Murat Suyunbayev da söz konusu fonun reform edilmesinden yana görüşünü dile getirdi.