Türkmenistanda nobatdaky pagta ýygym möwsümi dowam edýär. Türkmen häkimiýetleri bu ýyl mejbury ýygym işlerine diňe býujet işgärlerini, esgerleri, okuwçylary we aliment bergisi bolan raýatlary çekmek bilen çäklenmeýär. Şu günler Balkanyň häkimiýetleri bu işlere ýurduň beýleki sebitlerinden welaýata gelip işleýän raýatlary, şeýle-de arakhorlary we ten söwdasy bilen meşgullanýanlary hem mejbury gatnaşdyrýar. Bular barada Azatlyk Radiosynyň habarçysy welaýatdan habar berýär.
Onuň maglumatyna görä, ýerli polisiýa edaralarynyň işgärleri beýleki welaýatlardan Balkana gelip, bikanun, ýagny rugsatnamasyz işleýän raýatlary polisiýa bölümlerine çagyryp, olardan pagta ýygymyna gatnaşmagy talap edýärler.
"Bu raýatlar Serdar etrabynyň "Azady", "Ýaşlyk", "Sarp" we "Janahyr" daýhan birleşiklerine hem-de Bereket etrabynyň "Uzynsuw", "Magtymguly" we "Türkmenistan" daýhan birleşiklerine pagta ýygymyna sürgün edilýär" diýip, bu ýagdaýlardan habarly çeşmämiz 9-njy sentýabrda habarçymyza gürrüň berdi.
Bu raýatlar beýleki welaýatlardan gelip, Balkanyň Hazar, Gumdag we Balkanabat ýaly şäherlerinde rugsatnamasyz işleýärler.
Balkanyň häkimiýetleri pagta hasylyny diňe beýleki sebitlerden gelip işleýän raýatlaryň däl, eýse welaýatyň polisiýa bölümlerinde hasapda duran arakhorlaryň we ten söwdasyny edýän aýal-gyzlaryň hasabyna hem ýygnamaga synanyşýar.
"Polisiýa işgärleri olara bu çäreleri "ahlak düzediş işleri" diýip düşündirýärler. Şeýle-de, munuň jeza we temmi beriş çäreleriň bir bölegidigini hem belleýärler" diýip, çeşmämiz aýtdy.
Bellesek, pagta hasylyny beýleki welaýatlardan gelenleriň, arakhorlaryň we ten söwdasyny edýänleriň hasabyna ýygmaga synanyşýan Balkan welaýaty ýurduň döwlet harmanyna iň az pagta hasylyny tabşyrýan sebitdir.
Şu ýyl Türkmenistan boýunça pagtanyň 1 million 250 müň tonnasyny ýygnamak göz öňünde tutulýar. Şonuň iň az mukdary, ýagny 10 müň tonnasy Balkan welaýatyndan ýygnalar. Öz gezeginde Ahal welaýaty 280 müň, Daşoguz welaýaty 275 müň, Lebap welaýaty 320 müň we Mary welaýaty 365 müň tonna pagta hasylyny tabşyrar.
Ýurduň gowaça meýdanlarynda pagta ýygym möwsümi baryp awgustyň ortalarynda başlan bolsa-da, bu işe resmi derejede Ahal, Balkan, Lebap we Mary welaýatlarynda 8-nji sentýabrda girişildi. Pagta ýygymyna Daşoguz welaýatynda 15-nji sentýabrda resmi taýdan badalga bermek kararlaşdyryldy.
18-nji awgustda Maryda býujet işgärleriniň, 24-nji awgustda Lebapda Gorag polkunyň esgerleriniň, 27-nji awgustda Lebabyň Türkmenabat şäherinde mekdep okuwçylarynyň pagta ýygymyna mejbury çekilýändikleri mälim boldy. Bu barada Azatlygyň habarçylary maglumat berdiler.
30-njy awgustda bolsa, türkmen häkimiýetleriniň Lebapda aliment üçin bergisi bolan raýatlary mejbury pagta ýygymyna çekýändigi mälim boldy.
Türkmenistanda kärendeçileriň döwlet bilen baglaşylan şertnama esasynda öndürýän pagta hasylynyň töweregindäki mejbury çäreler diňe pagta ýygymy bilen çäklenmeýär. 11-nji awgustda Lebapdaky habarçymyz Darganata etrabynda mekdep mugallymlarynyň gowaça çürtmek işlerine mejbury çekilýändigini habar beripdi.
Halkara hukuk toparlary we guramalar türkmen hökümetiniň ýurduň pagta önümçiliginde mejbury zähmetden ýa-da çaga zähmetinden peýdalanmagyny yzygiderli tankyt edip gelýärler.
Responsible Sourcing Network (RSN), ýagny "Jogapkär üpjün edijileriň ulgamy" websaýtynyň maglumatyna görä, türkmen pagtasyny özleriniň üpjünçilik zynjyrlaryndan çykarmak baradaky wada berýän kampaniýa 2021-nji ýylyň 10-njy awgustyna çenli 138 kompaniýa gol goýdy.
TDH-nyň maglumatynda ýygym möwsüminde “John Deere 9970” kysymly pagta ýygýan kombaýnlaryň 1 müňüsiniň, pagta daşamak üçin ýük awtoulaglarynyň 2 müň 227-siniň, traktorlaryň 2 müň 301-siniň we traktor tirkegleriniň 3 müň 620-siniň ulanylýandygy öňe sürülýär.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPN ulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň gizlinligini doly kepillendirýär.