Rus psiholingwistleri adamlaryň okaýan wagtlarynda diňe belli sözleri däl-de, eýsem, sözleriň grammatiki aýratynlyklaryny hem çaklap biljekdigini anykladylar. Bu olara has çalt okamaga mümkinçilik berýär.
Alymlaryň pikiriçe, adamlaryň aglabasy, olaryň beýnisi okalýan sözlemde haýsy sözleriň peýda bolup biljekdigini öňünden kesgitlemäge synanyşýandygy sebäpli örän çalt okaýarlar. Şonuň netijesinde beýni kabul edilýän maglumatlary, çaklama bilen bölekleýin gabat gelýän bolsa-da, çalt işleýär.
Bu barada nauka.tass.ru belleýär. Ýakynda alymlar şeýle çaklamalarda beýniniň diňe belli sözleri däl, eýsem, olaryň aýratyn alamatlary barada maglumatlary, mysal üçin, sözüň haýsy bölegine degişlidigini hem ulanyp biljekdigini anykladylar.
Alymlar iş üçin 144 sözlem taýýarlap, olaryň hersinden bir sözi aýyrdylar.Tejribä gatnaşyjylar bu sözi bilmeli boldular.Alymlar 600 meýletinçiden ybarat topary ýygnap, olara sözlemdäki näsazlyklary doldurmagy tabşyrdylar, şondan soň ýygnalan jogaplary sözleriň saýlanmagynyň tapawudyny we olaryň grammatiki aýratynlyklaryny göz öňünde tutmak bilen seljerdiler.
Netijede, adamlaryň sözi, takmynan, 18% ýagdaýda takyk çaklap bilýändigi anyklandy.Söz bölekleri we sözleriň morfologiki alamatlary tejribä gatnaşyjylar tarapyndan 63-den 78%-e çenli bilinýär.Meýletinçileriň okaýan wagtynda göz hereketlerine gözegçilik işi maglumaty özleşdirme tizliginiň tejribä gatnaşyjylaryň söz böleklerini, jynsyny, atlaryň sanyny we tejribäniň birinji böleginde goýberlen sözleriň beýleki grammatiki aýratynlyklaryny näderejede bilýändiklerine gönüden-göni baglydygyny görkezdi.