Bütindünýa saglyk guramasy dünýäde COVID-19 pandemiýasyny doly bes edilendigini yglan eden hem bolsa, koronawirusy öz territoriýasynda bolandygyny ykrar etmedik Türkmenistan pandemik çäklendirmelerini ýatyrmaga howlukmaýar, şol sanda syýahatçylyk üçin test edilmegini talap edýär. Azatlygyň ýurt içindäki habarçylary we çeşmeleri, koronawirus testiniň, hususan-da Türkiýeden gelýän ýolagçylardan talap edilýändigini habar berdiler.
Türkmenistana daşary ýurlardan barýan ýolagçylardan kowid testi alynýar. Testiň bahasy 130 manat, bu Merkezi Bankyň kursy boýunça 37 amerikan dollaryna barabar. Testiň möhleti 48 sagat.
Azatlygyň habarçylarynyň we çeşmeleriniň sözlerine görä, testler Aşgabadyň halkara aeroportunda daşary ýurtlardan gelenlerden alynýar.
"Kowid testini burundan, ýa-da bokurdakdan alman, esasan diliň üstünden çöpi çala aýlap alýarlar" diýip, soňky günlerde Türkiýeden gelip, test etdiren ýolagçylaryň biri gürrüň berdi.
Habarçylaryň aýtmagyna görä, aeroportdaky kowid testini geçirýän gulluklaryň işgärleri tölegi manatda alýarlar. Ýanynda türkmen manady bolmadyk ýolagçylara puly ýörite nokatda çalyşmak teklip edilýär.
"Gelýän ýolagçylaryň ýanynda türkmen manady bolmasa, medisina gullugy 'bize manatda tölemeli' diýýär. Olar ýolagçyny 'walýutaňy baryp şu kafede çalyşaý' diýip, aeroportyň kafesine iberýär. Aeroportyň kafesinde dollary gara bazaryň nyrhyndan iki esse arzan alýarlar. Şeýle-de bolsa, ýolagçylar alaçsyz dollaryny arzan tabşyrmaly bolýarlar" diýip, Azatlyk bilen anonim gürleşen çeşme gürrüň berdi.
Şeýle-de, çeşmeleriň aýtmagyna görä, kowid testini tabşyrman hem aeroportdan çyksa bolýar. Test tabşyrman geçmek mümkinçiligiň resmi bolmadyk nyrhy ýolagça 50 dollara durýar.
"Medisina işgäri, gelen ýolagçylardan 50 dollar alyp, kowid testini tabşyrmazdan, 'geçdi', diýip olary aeroportdan çykaryp goýberýärler. Mysal üçin test tabşyranlar onuň netijesine 3 sagat garaşmaly bolsalar, 50 dollar berenler, garaşman gidip bilýärler" diýip, Azatlyk bilen söhbetdeş bolan test tabşyran adamlaryň ýene biri gürrüň berdi.
Pandemiýa çäklendirmelerine degişli ýagdaý we olaryň ýatyrylyp, ýatyrylmandygy barada ýurduň habar beriş serişdelerinde habar berilmändi. Azatlyk Radiosy bu barada Türkmenistanyň Saglygy saklaýyş ministrliginden resmi maglumat alyp bilmedi.
Şu aýyň başynda Bütindünýä saglyk guramasy pandemiýanyň ýatyrlandygyny resmi derejede yglan etdi. Gurama COVID-19 koronawirus infeksiýasynyň mundan beýläk halkara derejesindäki ähmiýetli adatdan daşary ýagdaý däldigi baradaky kararyna gelendigini 5-nji maýda habar berdi.
Bu aralykda halkara guramalarynyň çap eden hasbatlarynda, pandemiýa döwründe Türkmenistanyň saglygy saklaýyş pudagyny goldamak üçin berlen halkara ýardamynyň maksada laýyk ulanylmandygyny habar berdi.
Halkara Hasaplaşyk Proýektiniň (IAP) Irki Duýduryş Ulgamy arkaly geçiren barlaglarynyň netijelerinde mälim bolşuna görä, Metbugat azatlygyny berk çäklendirmekde tankyt edilýän Türkmenistanyň häkimiýetleriniň koronawirus pandemiýasy döwri jemgyýetçilik bilen netijeli aragatnaşyk gurup bilmändigi, halkara maliýe guramalarynyň ýurduň saglyk pudagyny kämilleşdirmek üçin bölüp beren millionlarça dollarlyk proýektleriniň göz öňünde tutulan maksatlara laýyk berjaý edilmezligine getiripdir.
Gurama 2020-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan bäri Türkmenistanyň jemgyýetçilik we şahsy pudaklaryny maliýeleşdirmek üçin düýnäniň iň iri ösüş bankalarynyň, şol sanda Aziýa Ösüş Bankynyň, Ýewropanyň dikeldiş we ösüş bankynyň we Bütindünýä bankynyň umumy hasapda 40 million dollar goýberen alty proýektini yzarlady.
Bularyň arasynda Bütindünýä bankynyň COVID-19 ýokanjyna garşy durmak üçin 2021-nji ýylyň iýunynda Türkmenistan üçin tassyklan 20 million dollarlyk proýekti hem agzaldy.
Türkmenistan häzirki güne çenli öz çäginde COVID-19 ýokanjynyň düýpden hasaba alynmandygyny öňe sürýär. Garaşsyz çeşmeler ýurtda koronawirusdan azyndan 25 müň adamyň ölendigini habar berdiler. Türkmen resmileri bu maglumaty ne tassykladylar, ne-de ret etdiler.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPNulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.