Xİ'AN, 27 Nisan (Xinhua) -- Çin Devlet Konseyi Üyesi ve Dışişleri Bakanı Qin Gang, Shaanxi eyaletinin merkezi olan Xi'an'da düzenlenecek 4. Çin- Orta Asya Dışişleri Bakanları Toplantısı'na katılmak üzere Çin'i ziyaret eden Orta Asya ülkelerinin üst düzey yetkilileriyle ayrı ayrı görüşmeler gerçekleştirdi.
Çarşamba günü gerçekleştirilen toplantılara Kazakistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Murat Nurtleu, Kırgızistan Dışişleri Bakanı Ceenbek Kulubayev, Tacikistan Dışişleri Bakanı Siraciddin Muhriddin, Özbekistan Dışişleri Bakanı Bahtiyor Saidov ve Türkmenistan Dışişleri Birinci Bakan Yardımcısı Vepa Hacıyev katıldı.
Qin, Çin'in her zaman olduğu üzere Orta Asya ülkelerinin ulusal egemenlik, bağımsızlık, güvenlik ve toprak bütünlüklerinin korunmasına güçlü destek vereceğini, bu ülkelerin bağımsız şekilde kendi ulusal şartlarına uygun kalkınma yolları seçmelerini destekleyeceğini ve Orta Asya ülkelerinin iç işlerine her türlü dış müdahaleye kararlı biçimde karşı çıkacağını söyledi.
Qin, ayrıca Çin'in Birleşmiş Milletler (BM) ve Shanghai İşbirliği Örgütü (SCO) çerçevesinde Orta Asya ülkeleriyle iletişim ve işbirliğini güçlendireceğini belirtti. Ayrıca uluslararası ilişkilerin temel normlarını, BM merkezli uluslararası sistemi ve uluslararası eşitlik ve adaleti bu yapılarla ortaklaşa koruyacağını ekledi.
Çin'le ilişkileri geliştirmenin, diplomasilerinin öncelikli doğrultusu olduğunu kaydeden beş ülkenin dışişleri bakanları; bu ülkelerin, devlet başkanlarının vardığı uzlaşıyı uygulayacağını, üst düzey alışverişleri artıracağını, Kuşak ve Yol İnisiyatifi'nin ortak inşasını teşvik edeceğini, halklar arası alışverişleri derinleştireceğini, terör, ayrılıkçılık ve aşırılık adındaki "üç güce" göz açtırmayacağını ve Çin-Orta Asya ilişkilerinin önümüzdeki 30 altın yılına öncülük edeceğini dile getirdi.
Çin'in uluslararası nüfuzunun can alıcı önemde olduğunu ve Çin'in modernizasyonunun, Orta Asya ve dünya için yeni fırsatlar sunduğunu belirten beş ülkenin dışişleri bakanları, bu ülkelerin Çin'in öncülük ettiği bir dizi küresel inisiyatif ve öneriyi desteklediğini, Çin'in Taiwan, Xinjiang ve Tibet'e ilişkin konulardaki meşru pozisyonuna destek verdiğini ve insan haklarının siyasallaştırılmasına karşı çıktığını vurguladı.
İki taraf, pragmatik işbirliğinin ilerletilmesi konusunda kapsamlı mutabakata vardı. Taraflar, ekonomik ve ticari yatırımlar, bağlanabilirlik, yeşil tarım, tıp ve sağlık hizmetleri, enerji ve maden kaynakları, liman sevkiyatları ve yerel dostluk kentleri konusunda işbirliğini güçlendirecek.
Çin ve Kazakistan, personel değişimini kolaylaştırmak üzere karşılıklı vize muafiyeti anlaşması imzalayarak Xi'an ve Aktöbe'de konsoloslukların kurulmasını teşvik edecek.
Çin, kültürel merkezler kurma yolunda Kırgızistan, Tacikistan ve Türkmenistan'la çalışacak.
Çin ve Tacikistan, sanayi parkları konusundaki işbirliğini genişletecek ve Orta Asya'da türünün ilk örneği olan Luban Atölyesi'ne ağırlık verecek. Çin ve Özbekistan, yeni dönemde kapsamlı stratejik ortaklığı ileriye götürecek ve yoksulluğun azaltılması ve inovasyon işbirliğini ön plana alacak.
Kırgızistan ve Özbekistan, Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolu projesinin hızlandırılması için Çin'le çalışma yürütecek. Çin ve Türkmenistan, birbirlerinin ülkelerinde yıllık kültürel etkinlikler düzenleme konusunda sıkı planlama yapacak ve Türkmenistan'da geleneksel tıp merkezlerinin kurulmasını hızlandıracak.