2020'nin son gününde Azerbaycan ilk kez Güney Gaz Transitinin (SGC) bir parçası olan Trans Adriyatik Gaz Boru Hattı (TAP) aracılığıyla Avrupa pazarına doğalgaz gönderdi.
Associated Press tarafından Azerbaycan'ın ulusal petrol şirketi SOCAR'a dayandırarak cumartesi günü verdiği habere göre, Azerbaycan'ın SOCAR şirketi, İngiliz BP uluslararası şirketi ve İtalyan Snam şirketi gibi büyük petrol ve gaz şirketlerinden oluşan TAP konsorsiyumu, 878 kilometrelik doğalgaz boru hattı projesine yaklaşık 5 milyar ABD doları tutarında yatırım yaptı.
Projeye Avrupa bankalarının yanı sıra Japonya, Güney Kore ve Çin'deki bankalar, 3,9 milyar euro (4,8 milyar dolar) tutarında fon ayırdı. TAP, Yunanistan ile Türkiye sınırı üzerinden İtalya'nın güneyine uzanmaktadır.
TAP doğalgaz boru hattı, Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye, Yunanistan, Arnavutluk ve İtalya'da üç ayrı doğalgaz boru hattı projesini içeren Güney Gaz İletim Projesi'nin bir parçasıdır. 3 bin 500 km uzunluğundaki boru hattının toplam maliyeti 40 milyar ABD doları civarında ve proje Hazar Denizi'ndeki Şah Deniz doğalgaz sahasının geliştirilmesini içeriyor.
Nikkei Asia dergisinin çarşamba günkü haberine göre, yakın zamanda hayata geçirilen projenin, boru hattı Avrupa pazarlarına girmesine izin vereceği için enerji açısından zengin Türkmenistan, Kazakistan ve Özbekistan gibi Orta Asya ülkelerinin ilgisini çekeceğini tahmin edildiğini aktarıyor.
Boru hattının ilk yıllık kapasitesi 10 milyar metreküp gazla sınırlı olsa da, proje kapsamında gelecekte bu rakamın iki katına çıkmasını öngörülüyor.
SOCAR Başkan Yardımcısı Elşad Nasirov, Nikkei Asia dergisine yaptığı açıklamada, Güney Gaz Koridorunun kapasitesinin ilave kompresör istasyonları inşa edilerek önemli ölçüde artırılabileceğini belirtti.
E.Nasirov, yeni doğalgaz boru hattının potansiyelinden tam olarak yararlanmak adına Orta Asya ve Doğu Akdeniz gibi diğer bölgelerdeki ülkelere de projeye katılma önerisinde bulundu.
E. Nasirov, "Hazar Denizi'nin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme'nin Hazar kıyı devletleri tarafından 2018 yılında imzalanması, bölge devletlerinin yeni açık deniz gaz boru hatları inşa etmesine ve Güney doğalgaz boru hattına bağlanmasına olanak tanıyacak" diye belirtti. Bu işi yürütmek için bağımsız bir çevre değerlendirme raporu hazırlamak yeterlidir.
Ayrıca, “Hazar devletleri, yani Türkmenistan, Kazakistan ve [kıyı dışı] Özbekistan, yeni pazarlara girme olasılığıyla ilgileniyor. Sonuç olarak, bölgedeki ülkelerden gelen doğalgaz arzının önümüzdeki yıllarda artması bekleniyor” diye ifadelerde bulunan Nasirov, diğer tarafların da boru hattına katılacağını umduğunu belirtti.
E. Nasirov, Türkmenistan ile Azerbaycan arasındaki mesafenin yalnızca 300 km olduğuna da dikkat çekti.
TAP boru hattını daha da genişletmek ve boru hattı kapasitesini 20 milyar metreküpe çıkarmak için pazar fırsatları üzerine ikinci araştırma turu, 2021 yazında başlatılacak.