Şu günler Aşgabatda sarp edilen suw üçin töleg geçiren ýaşaýjylaryň ençemesi müňlerçe manat möçberindäki goşmaça tölegleri geçirmäge mejbur edilýär. Häkimiýetler munuň sebäbini ýaşaýjylaryň suw hasaplaýjy gurallarynyň “Türkmendöwletstandartlary” baş döwlet gullugynda hasaba alynmandygy ýa-da iki ýylda bir gezek barlagdan geçirilmändigi bilen düşündirýärler. Bu ýagdaýlar barada Azatlyk Radiosynyň habarçysy 1-nji dekabrda paýtagtdan maglumat berdi.
“Öýlere aýlanýan “Aşgabatagyzsuw” kärhanasynyň işgärleri bu ýaşaýjylaryň gurallary düýbünden ýok ýa-da olaryň ulanyş möhleti geçen ýaly hasaplap, 10 hojalykdan dördüsine jerime ýazyp, töleglerini gaýtadan hasaplaýarlar. Işgärler raýatlaryň hasaplaýjylarynyň kanuna laýyk ulanyş möhleti gutaran gününden başlap häzirki güne çenli aralykdaky tölegi gaýtadan tölemegi talap edýärler” diýip, habarçymyz aýtdy.
Olar bu tölegi hasaplanda, hojalyklardan bir gije-gündiziň dowamynda durman näçe möçberde suw akýan bolsa, şony bir aýa köpeldip, ony hem bir ýyla köpeldýärler. Bu hasabyň jemi möçberi ummasyz serişde bolýar.
“Ýaşaýjylaryň arasynda 2 müňden 4 müň manada çenli aralykda töleg geçirmeli edilen raýatlar bar. Bu bir raýatyň iki-üç aýlyk haky bolýar. Ilat bu tölegi tölemekde uly kynçylyk çekýär. Käbir adamlar, mümkinçiligini tapsa, wezipeli emeldarlara para berip, tölegiň möçberini azaltmaga çalyşýarlar” diýip, bu ýagdaýlary başdan geçirýän ýerli ýaşaýjy anonim şertde aýtdy.
Bu raýatlaryň aglabasy hasaplaýjy gurallary iki ýylda bir gezek döwlet barlagyndan geçirmändigi sebäpli, ölçeýjileriniň ulanyş möhleti geçen ýaşaýjylardyr.
Olaryň ýene bir bölegi bolsa, hasaplaýjylaryny “Türkmendöwletstandartlarynda” düýbünden hasaba aldyrmadyk ýaşaýjylardyr.
Olar gurallary hususy dükanlardan satyn alandyklaryny, olary döwlet edarasynda hasaba aldyrmalydygyndan habarsyzdyklaryny, köp ýaşaýjynyň ölçeýjileri iki ýylda bir gezek barlagdan geçirmelidigini hem bilmeýändigini aýdýarlar.
“Biz hasaplaýjylaryň görkezijileri esasynda, sarp edilen suw üçin tölegleri wagtly-wagtynda töläp gelýärdik. Tölegleriň geçirilendigi baradaky kwitansiýalary hem görkezdik. Şeýle-de, biz olara soňky ýyllarda suw edarasynyň işgärleriniň-de hasaplaýjylaryň görkezijilerini barlap, tölegleri alyp gidendigini aýtdyk. Ýöne olaryň bize hasaplaýjylary barlagdan geçirmelidigini aýtmandygyny belledik. Bize gulak asan bolmady” diýip, ýerli ýaşaýjy belledi.
Azatlyk ýokarda beýan edilen ýagdaýlar barada “Aşgabatagyzsuw” kärhanasyndan we “Türkmendöwletstandartlary” baş döwlet gullugyndan kommentariý alyp bilmedi.
Türkmenistanda 2019-njy ýylyň 1-nji ýanwaryndan başlap, ozal ilata mugt berlen tok, gaz we suw ýaly ýeňillikler tölegli edildi. Türkmen hökümeti munuň sebäbini ilatyň hal-ýagdaýynyň gowulanmagy we bazar ykdysadyýetiniň talaplary bilen düşündirdi.
Şondan soň ýurt boýunça ýaşaýyş jaýlarynda elektrik, gaz we suw hasaplaýjy gurallary oturtmak işlerine, olaryň talaba laýyk işleýşine, şeýle-de tölegleriň geçirilişine gözegçilikler güýçlendirildi.
Ýurtda dowam edýän ykdysady kynçylyklaryň we giň ýaýran işsizligiň arasynda girizilen tölegler köp sanly eli ýuka hojalyga goşmaça agram saldy.
Häkimiýetler indi birnäçe ýyl bäri döwlet edaralarynyň ençemesinden zerur resminamalary soraýan raýatlardan hojalyk hyzmatlary üçin tölegleriň geçirilendigi baradaky kepilnamalary talap edýärler.
“Häzirki wagtda ýaş çagasy bolan köp ene hojalyk hyzmatlary üçin tölegleriň geçirilendigi baradaky kepilnamalary tabşyryp bilmeýändigi sebäpli, zerur resminamalary ýygnap bilmeýärler. Şol sebäpli olar döwlet tarapyndan çaga seretmek üçin berilýän kömek pulundan hem mahrum bolýarlar. Bu kepilnamalar iş girmekçi bolýan raýatlara, çagalaryny mekdebe ýa-da çagalar bagyna bermek isleýän ene-atalara hem kynçylyk döredýär” diýip, paýtagtdaky habarçymyz aýtdy.
Türkmen häkimiýetleri bu baradaky habarlara hiç hili reaksiýa bildirmeýärler. Bu barada ýurduň metbugatynda hem mesele gozgalmaýar.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPN ulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.