Hepdelik tapgyrlaýyn gepleşigimiziň nobatdaky sanynda Azerbaýjanyň Prezidenti İlham Aliýewiň hemaýat bermeginde guralan 9-njy Global Bakuw forumy hakynda durup geçmek isleýäris.
Üstümizdäki aýyň 16-18-i aralygynda Bakuw şäheriniň Nyzamy Genjewi adyndaky Halkara medeniýet merkezinde 9-njy Global Bakuw forumy geçirildi.Azerbaýjanyň Prezidenti İlham Aliýewiň hemaýat bermeginde guralan foruma 53 ýurtdan 400-e barabar wekil gatnaşdy.
Gruziýanyň Prezidenti Salome Zurabişwili, Albaniýanyň Prezidenti İlir Meta, Bosniýa-Gersegowinanyň Prezidiumynyň Başlygy Şefik Jaferowiç, Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň baş Direktory Tedros Adhanom Gereýesus we Türki döwletleriň guramasynyň Ýaşulusy Binali Ýyldyrym Balywdaky foruma gatnaşanlardan kabirleridi.
Bulardan daşgary köp sanly ozalky prezidentler, ozalky mejlis başlyklary, ministrler, halkara guramalaryň ýolbaşçylary we bilermenler foruma gatnaşdylar.Global Bakuw forumyny “Globa dünýä ulgamyna abanýan howplar” mowzugy bilen geçirildi.
Azerbaýjanyň Perezidenti İlham Aliýew 9-njy Global Bakuw forumynyň açylyşyna gatnaşyp, çykyş etdi.Global we sebitleýin howpsuzlyk, energiýa howpsuzlygy meselelerinde durup geçen Aliýew, Günorta Kawkazda parahatylygyň we asudalygyň ýola goýulmagy ugrunda edýän başlangyçlary hakynda beýannama berdi.
Ermenistanyň degişli başlangyçlary etmekde saklanýandygyny we Garabaga ýörite hukuk derejesiniň berilmegini gün tertibine getirmäge çalyşýandygyny beýan eden Prezident Aliýew, “Ermenistanyň Azerbaýjanyň territorial bitewiligini ykrar etmese, Azerbaýjanyň başga ýoly galmaz we Ermenistanyň territorial bitewiligini ykrar etmez” diýdi.
Aliýew Ermenistanyň Zengezur geçelgesini açmalydygyny nygtady.Zengezur koridory bilen bagly şuny nygtamak ýerlik bolar.Azerbaýjanyň Energetika ministriniň orunbasary Elnur Soltanow forumda sözlän sözünde Azerbaýjanyň gelejekde Zengezur geçelgesini arkaly ÝEwropa elektrik toguny ekeport edip biljekdigini, Zengezur geçelgesiniň Ýewropa ýurtlary üçin bähbitli boljakdygyny beýan etdi.
Prezint İlham Aliýew, Minsk toparnyň 28 ýylda ýekeje meseläni hem çözmändigini we funksiýasyny ýitirendigi sebäpli indi şol toparyň bes edilmelidigini aýtdy.Prezidenti Aliýew foruma gatnaşan myhmanlary Prezidentiň köşkünde kabul etdi.
Foruma gatnaşan myhmanlar Azerbaýjanyň sebitleýin parahatçylyk, sebitleýin ykdysady galkynyş we hyzmatdaşlyk, energiýa üpjünçiligi, ulag gatnawynyň tizliginiň ýokarlandyrylmagy ugrundaky tagallalaryna kanagatlanma bildirdiler. Myhmanlar Bakuwdaky maslahatdan soň Garabaga baryp gördüler. 19-njy iýunda Global Bakuw forumynyň diskussiýa bölümi Şuşa şäherinde geçirildi.
9-njy Global Bakuw forumynda halkara gatnaşyklar, söweş we çaknyşyklar, energiýa howpsuzlygy, saglygy goraýyş, azyk howpsuzlygy, daşky gurşaw ýaly dünýäniň gün tertibindäki möhüm meseleler ara alynyp maslatlaşyldy.Gatnaşyjylaryň esasy bölegi BMG-niň ulgamynyň özgerdilmegi, söweşiň we çaknyşyklaryň dessine bes edilmegi, gaýtadan işleşýän energiýa serişdeleriniň mukdarynyň artdyrylmagy, suw serişdeleriniň goralmagy we aýawly ulanylmagy boýunça ylalaşýandyklaryny beýan etdiler.
Forumda dünýäniň gün tertibiniň ýokary depginde özgerýändigi nygtaldy we degişli kararlary kabul etmek we iş ýüzüne geçiriş mehanizmleriniň ýola goýulmagynyň ähmiýetini nygtadylar.
Azerbaýjan şeýle halkara çäreler arkaly hakly bolan Garabag meselesini halakra jemgyýetçiliginiň dykgatyna ýetirmegiň hötdesinden geldi. Şeýle çäreler halkara arenada Azerbaýjanyň güýjüne güýç goşýar. Jemlesek, 2013-nji ýylda guralan Global Bakuw forumynyň abraýly halkara platformalardan birine öwrülendigini aýdyp bileris.