Milli baýramyň — Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň gününiň öňüsyrasynda welaýatyň obasenagat ulgamynyň kärhanalarynyň birbada ikisi işe girizildi.Mary etrabynda guşçulyk, Murgap etrabynda iri maldarçylyk toplumlary ulanmaga berildi.
Bu şanly wakalar daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek we Türkmenistanda öndürilýän önümleriň eksportunyň möçberini artdyrmak baradaky Döwlet maksatnamasyny üstünlikli durmuşa geçirmegiň ýolunda ýene bir möhüm ädimdir.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň yzygiderli durmuşa geçirýän syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna laýyklykda, ýurdumyzda häzirki zaman agrosenagat düzümlerini döretmäge saldamly maýa goýumlary goýulýar.Munuň özi sebitleri toplumlaýyn ösdürmäge, ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmäge we tutuşlygyna alnanda, döwletimiziň ykdysady taýdan gülläp ösmegine, halkyň durmuş ýagdaýynyň ýokarlandyrylmagyna ýardam etmäge gönükdirilendir.
Bu giň möçberli işe ykdysadyýetiň hususy ulgamynyň wekilleri hem işjeň gatnaşýarlar.Häzirki wagtda olaryň öňünde oňat mümkinçilikler açyldy.Döwletimiziň belli maksada gönükdirilen goldawy netijesinde Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary oba hojalygynyň dürli pudaklarynda iri taslamalary amala aşyrmaga giň mümkinçilikleri aldylar.
Mary etrabynda ýerli “Sähra gurluşyk” hususy kärhanasy tarapyndan gurlan guşçulyk toplumy hem munuň nobatdaky aýdyň subutnamasydyr.Bu toplumda ýylda 5 million ýumurtga we 500 tonna guş eti öndüriler.
Kärhananyň çägindäki guşçulyk bölümlerinde birbada towuklaryň 132 müňüsi saklanar.Hususan-da, bu ýerde her biri ýumurtga berýän towuklaryň 50 müňüsine niýetlenen guş bölümleriniň ikisi, şeýle hem jüýjeleri ýetişdirmek üçin jaý göz öňünde tutulypdyr.
Doly awtomatlaşdyrylan ähli bölümler ýörite abzallar, şol sanda amatly howa ýagdaýyny saklamak, howany, suwy arassalamak we beýlekiler üçin enjamlar bilen enjamlaşdyrylypdyr.Telekeçilere uzak möhletleýin peýdalanmak üçin 100 gektar ýer bölegi berildi.
Onuň 10 gektaryny önümçilik desgalary eýeleýär.Beýleki ýerleri bolsa ot-iýmlik ekinleri ösdürip ýetişdirmek üçin peýdalanylýar.Bölümiň her aýlyk kuwwaty 3 müň tonna ot-iými taýýarlamaga ukyplydyr.
Toplumyň önümleri içerki bazarda ýerleşdiriler, şeýle hem “Kekeç” haryt nyşany bilen eksporta ugradylar.Mälim bolşy ýaly, ýurdumyzyň agrosenagat toplumyny hil taýdan täze derejelere götermäge gönükdirilen anyk çäreleriň kabul edilmegi netijesinde ekerançylyk we guşçulyk bilen bir hatarda, maldarçylyk hem öz ösüşinde kuwwatly itergi aldy.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu pudakda iri hem-de ownuk şahly mallaryň baş sanyny köpeltmek, et we süýt önümleriniň dürli görnüşleriniň öndürilýän möçberini artdyrmak meselelerini ilkinji nobatdaky wezipeleriň hatarynda kesgitledi.
Bu wezipeleriň çözülmegine Murgap etrabynda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary — telekeçiler tarapyndan gurlan, önümçilik kuwwaty ýylda 100 tonna süýt hem-de 100 tonna et öndürmäge ukyply bolan häzirki zaman maldarçylyk toplumy hem ýardam bermäge gönükdirilendir.
Häzirki wagtda fermada iri şahly mallaryň 750-si, şol sanda Eýrandan getirilen hem-de köp süýt bermekde gazanan rekordlary bilen belli bolan golştin tohumly sygyrlaryň 150-si saklanylýar.Bu ýerde mallary saklamak, ýaş göleleri ösdürip ýetişdirmek üçin ähli şertler üpjün edilipdir.
Sagym bölüminde ýokary öndürijilikli enjamlar goýlupdyr.Toplumyň zerur iýmlik binýadyny döretmek üçin bölünip berlen 250 gektar ekerançylyk meýdanda ýorunja, arpa, mekgejöwen we beýleki ekinler ekilýär.Täze oba hojalyk kärhanasynda iş orunlarynyň onlarçasy döredildi.
Geljekde telekeçiler sygyrlaryň sagylýan we et berýän görnüşleriniň baş sanyny iki esse artdyrmagy, şeýle hem gaýtadan işleýän bölümi açmagy göz öňünde tutýarlar. *** Ýurdumyzda bina edilen häzirki zaman desgalaryň hatarynda Tejen etrabynda “Azapkeş” hususy kärhanasy tarapyndan gurlan häzirki zaman maldarçylyk toplumy hem bar.
Iň täze tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan kärhana ýylda 3 müň tonna süýt we 100 tonna et öndürmäge niýetlenendir.Bu ýerde ekologiýa taýdan arassa, hil taýdan ýokary talaplara laýyk gelýän önümler öndüriler.
Bu desgany gurmak üçin “Seleňli” geňeşliginiň çäginde 600 gektar ýer bölünip berildi. Şonuň 9 gektary maldarçylyk fermasy we 591 gektary iýmlik ekinleri ösdürip ýetişdirmek üçin niýetlenendir.Giň meýdanda ýorunja, mekgejöwen we arpa ekildi.
Maldarçylyk, tohumçylyk kärhanasy dünýäniň belli önüm öndürijileriniň häzirki zaman abzallary bilen enjamlaşdyrylypdyr.Bu ýerde öňdebaryjy seçgiçilik usuly bilen iri şahly mallaryň görnüşleri ösdürilip ýetişdiriler.Munuň üçin zootehnikanyň talaplaryna laýyk gelýän ähli şertler göz öňünde tutulandyr.
Täze toplumyň işe girizilmegi ýurdumyzyň maldarçylyk pudagynyň ösdürilmegine itergi berer, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow obasenagat toplumynyň kuwwatlyklaryny artdyrmakda bu pudaga möhüm ähmiýet berýär. Şu gün açylýan maldarçylyk toplumynda onlarça iş orunlarynyň döredilendigini hem bellemek gerek.
Fermada ýerli sygyrlaryň görnüşleri bilen birlikde, Germaniýadan, Ukrainadan getirilen iri şahly mallaryň naýbaşy görnüşleriniň hem 338-si saklanar. Şolardan eýýäm 340 göle alyndy.Bu ýerde sagym işleri iň täze sagym enjamlary arkaly amala aşyrylýar.
Ulgam netijeliligi we ygtybarlylygy üçin sagym ýerleriniň hususy enjamlaşdyrylmagy we ýokary geçirijilik ukybynyň artykmaçlygy bilen häzirki zaman süýt hojalygynda giňden ulanylýar.Sygyrlaryň saglygynda nähilidir bir üýtgeşme we näsaglyk ýüze çykan halatynda sagym enjamy awtomatik taýdan işlemegini bes edýär.
Süýt sagymdan soňra ýörite gaplara guýulýar.Maldarçylyk toplumynda sygyrlary saklamak üçin jaýlaryň ähli zerur enjamlar bilen, şol sanda ýataklaryň awtomatik arassalanyş ulgamy, suwy hemişe arassa saklanýan ýörite awtomatlaşdyrylan sagym tehnologiýasy bilen enjamlaşdyrylandygyny bellemek gerek.
Bu ýerde göleleri we tüweleri saklamak üçin bölümler hem göz öňünde tutulypdyr.Fermanyň işgärleriniň zähmet çekmekleri we dynç almaklary üçin amatly şertler döredilipdir.Naharhana hem-de işgärler üçin ýörite jaý olaryň ygtyýaryndadyr.
Toplumda oba hojalyk ugurly hususy kompaniýalarda esasy önümçilik usuly hökmünde peýdalanylýan doly önümçilik ulgamynyň, ýagny ot-iýmlik ekinleri ösdürip ýetişdirmekden, täze iýmlik goşundylaryny öndürmekden hem-de satyn almakdan başlap, hususy et we süýt önümlerini gaýtadan işlemäge degişli ulgamyň netijeli bolmagy, bir tarapdan, öndürilýän önümiň hilini ýokarlandyrmaga, ikinjiden bolsa, kärhananyň düşewüntliligini gazanmaga mümkinçilik berer.
Et-süýt önümlerini öndürmek boýunça häzirki zaman maldarçylyk toplumynyň ulanylmaga berilmegi etrabyň durmuşynda ýatdan çykmajak baýramçylyga öwrüldi.Onuň açylyşyna Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň, ýerli häkimiýet edaralarynyň wekilleri, hormatly ýaşulular, ýaşlar, ýerli ýaşaýjylar gatnaşdylar.
Täze desganyň abadanlaşdyrylan çäkleri baýdaklar we toý baglary bilen bezeldi.Döredijilik toparlary dabaralara gatnaşyjylary gyzykly çykyşlary bilen begendirdiler.Maldarçylyk kärhanasynyň işgärleri döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa telekeçilik ulgamyny işjeňleşdirmek, ýurdumyzyň maldarçylyk pudagyny we agrosenagat toplumyny ösdürmek meselelerine düýpli üns berýändigi, oba zähmetkeşleri hakynda, türkmen halkynyň durmuşyny ähli ugurlarda mynasyp derejede üpjün etmek hakynda edýän aladalary üçin tüýs ýürekden hoşallyklaryny beýan etdiler. *** Kerki etrabynyň Çekir obasynda gök we miwe önümlerini gaplaýan döwrebap zawodyň dabaraly açylyşy boldy.
Onuň kuwwaty ýylda 1 million şertli bankany öndürmäge ukyplydyr.Lebap welaýatynyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň täze önümçilik kärhanasynyň işe girizilmegi mynasybetli guralan dabara sebit hem-de etrap häkimlikleriniň, jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri, ýaşulular we ýaşlar, ýerli ýaşaýjylar gatnaşdylar.
Döredijilik toparlarynyň Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe amala aşyrylýan işleri wasp edýän belent ruhly aýdym-sazly çykyşlary baýramçylyk dabarasyna aýratyn öwüşgin çaýdy. Çykyş edenler milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýadawsyz aladalary netijesinde ýurdumyzda ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz ulgamynyň, orta we kiçi telekeçiligiň okgunly ösýändigini aýratyn bellediler.
Türkmenistanda munuň üçin ähli şertler döredildi.Täze kärhananyň açylyşy munuň şeýledigini aýdyň tassyklaýar.Gaplanan önümleri öndürýän täze zawody ýeňillikli bank karz serişdeleriniň hasabyna “Ýakyn dost” hojalyk jemgyýeti gurdy.
Täze desgada döwrebap, gaýtadan işleýän önümçiligiň ähli tapgyrlary — bölümler, 100 inedördül metrden gowrak meýdany tutýan sowadyjy enjamlar, ammarlar, barlaghanalar, ýyladyjy hojalyk, dolandyryş-durmuş toplumy sazlaşykly ýerleşdirilipdir.Zawodyň abadanlaşdyrylan çäklerine bag ekilipdir.
Kärhana awtomatlaşdyrylan guýujy hem-de ýuwujy ulgamlar, iň täze barlaghana enjamlary, dolandyryşyň kompýuter ulgamy, bug gazanlary we ýangyn howpsuzlygy ulgamy bilen enjamlaşdyrylypdyr.Arassaçylyk gözegçiliginiň, işçiler üçin durmuş şertleriniň ähli düzgünleri göz öňünde tutulypdyr.
Täze onlarça iş orunlary açylan zawod gaplanan önümleriň giň görnüşlerini — miweli içgileri, ballary, şerbetleri, duzlanan hem-de marinad önümlerini we beýlekileri öndürer. Çig mal şertnama esasynda ilatdan we hojalyklardan satyn alnar.
Telekeçiler geljekde kärhananyň zerurlygy üçin gök-miwe ekinlerini ösdürip ýetişdirmek üçin 60 gektar ýeri kärendesine almagy göz öňünde tutýarlar.Soňky ýyllarda ýurdumyzyň kiçi we orta telekeçiliginiň wekilleri hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzyň bazarlaryny ýokary hilli önümler bilen doldurmak, olary eksporta ugratmak, ýyladyşhanalary, oba hojalyk önümlerini gaýtadan işleýän dürli bölümleri gurmagyň depginini çaltlandyrmak barada öňde goýýan wezipelerini üstünlikli çözmek işine öz goşantlaryny goşýarlar.
Häzirki wagtda Amyderýa jülgesinde telekeçileriň 2 müňden gowragy azyk we senagat harytlarynyň giň görnüşlerini öndürýär, ilata dürli durmuş hyzmatlaryny ýerine ýetirýär.Olar tarapyndan onlarça ýyladyşhana toplumlary, köp sanly gaýtadan işleýän kärhanalar guruldy.
Bu asylly işler barha giň gerim alýar.Saýat etrabynyň “Azatlyk” daýhan birleşiginde 600 baş iri şahly maly saklamaga hem-de ýylda 80 tonna et we 600 tonna süýt öndürmäge ukyply täze maldarçylyk toplumlarynyň gurluşygy tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar.
Darganata şäherçesinde ýerli telekeçiler häzirki zaman süýt zawodyny, alkogolsyz içgileri öndürýän bölümi, ulaglara tehniki hyzmat edýän bekedi, ýylda 600 million şertli keramiki kerpiji öndürmäge ukyply zawody gurýarlar. Ýurdumyzyň telekeçileriniň halk hojalyk toplumynyň dürli ulgamlarynda gazanýan üstünlikleri we ýeňişleri döwletimiz tarapyndan berilýän goldawlar we hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň edýän ýadawsyz aladalary netijesinde mümkin boldy.